زندگینامه سقراط
زندگینامه سقراط
سقراط‚ مشهور ترين فيلسوف يونان قديم است. او در سال 499قبل از ميلاد مسيح ‚ در آتن به دنيا آمد و پس ازهفتاد سال عمر ‚ در سال 399 قبل از ميلاد به جرم دفاع از حقيقت كشته شد . در تاريخ فلسفه غرب ‚سقراط اسرارآميز ترين و بزرگ ترين چهره است .او حتي يك سطر ننوشت ‚ ولي بااين همه ‚ يكي ازفيلسوفاني است كه برانديشه انسان اروپايي تأثير زيادي گذاشت .
سقراط ازنظرقيافه ،ظاهري زشت داشت ، اما باطنش دلپذير بود . او بيش تر عمرش را درميدان ها و بازارچه هاي شهر آتن به گفت وگو با مردم مي گذراند و سعي داشت ازاين راه ، گره هاي ذهني آن ها را باز كند واشتباهاتشان را آشكار سازد تا به سوي حق وحقيقت راهنمايي شوند . جوانان آتن، سقراط را بسيار دوست داشتند چون او با اين كه حكيم و فيلسوفي بزرگ بود، بسيار فروتن ، متواضع وخوش برخورد بود.او هرگز ادعاي دانايي نمي كرد، بلكه خود را دوستدار دانش و حكمت مي شمرد .
آغاز فلسفه او اعتراف به ناداني است. او مي گفت : «من تنها يك چيز مي دانم وآن اين كه هيچ چيز نمي دانم . »
اطلاعات ما درباره زندگي و عقايد فلسفي سقراط ، از راه مطالعه نوشته هاي شاگردش افلاطون است . افلاطون شماري گفت و گو يا بحث هاي نمايش گونه ، درباره فلسفه نوشت و درآن ها به شرح و توضيح بحث ها و نظريه هاي استادش سقراط پرداخت.
قبل از سقراط ، فيلسوفاني چون تالس ، هراكيتوس ، پارمنيدس و فيثاغورس زندگي مي كردند كه مشهور به فلاسفه «طبيعي» بودند .فلسفه آنان چيزي جز جهان شناسي نبود.آن ها بيش از هر چيز در فكر جهان طبيعي و رويدادهاي طبيعي بودند و مي كوشيدند تا اصل هستي و ماده همه اشياي جهان (مادة المواد) را بشناسند و بدانند كه اصل و ماده اشياي جهان چيست؟
سقراط تلاش فيلسوفان طبيعي را تحسين مي كرد و مي گفت : «اين ها خوب است ولي يك فيلسوف ، موضوعي بسيار جالب تر و شايسته تر از درختان ، سنگ ها وستارگان دارد كه بايد به آن بينديشد وآن روح انساني است .» از نظر سقراط اين كه انسان چيست وچه مي تواند بشنود؟مهم تر از پرداختن به طبيعت بود . او درباره روح انسان تحقيق مي كرد. وي فرضيات را كشف مي كرد و روشن مي ساخت و با طرح سؤال ، دربارة آنچه مردم به آن يقين داشتند ، شك و ترديد ايجاد مي كرد. روش سقراط در تعليم فلسفه كه آن رااز راه گفت و گو انجام مي داد ، تظاهربه ناداني بود و وانمود مي كرد مايل است ازمخاطب چيزي بياموزد. درابتداي گفت و گو او فقط سوال مي كرد ، انگار كه هيج نمي داند ، بعد فرد مخاطب خودرا در وضعيتي قرارمي داد كه او به ضعف عقيده و استدلال خود پي مي بردو ناچار مي شد درمقابل منطق صحيح وحرف حق او تسليم شود. سقراط مي گفت : « همان طور كه ماما كمك مي كند تا بچه به دنيا بيايد من هم وظيفه دارم كه ديگران را ياري دهم تا فكر صحيح وبينش درست به دنيا بياورند .» او معتقد بود كه درك واقعي از درون انسان مي آيد و ديگري نمي تواند آن رابه ما بدهد.
كار اصلي سقراط مبارزه فرهنگي با تعليمات باطل ومسموم «سوفسطائيان»بود .سوفسطائيان عده اي فيلسوف دوره گرد بودند كه به آتن هجوم آوردند وازراه درس دادن به مردم عقيده داشتند انسان قدرت اين را ندارد كه حقيقت معماي طبيعت و جهان را دريابد و بنابراين ، نبايد به خود زحمت بدهد و به دنبال چيزي برود كه هر گز نمي تواند بيابد . سوفسطائيان مي گفتند :«حقيقت ثابتي وجود ندارد وهر كس بايد امور را بر حسب
طب ونيازهاي خود بسنجد وتفسير كند .» تشخيص اين كه حق وباطل يا خوب و بد چيست ، درتوان انسان نيست .
با اين فرضيه سوفسطائيان به مردم مي آموختند كه چگونه در مجادلات و منازعات ، خوب و قانع كننده سخن بگويند وحق را باطل و باطل را حق جلوه دهند تا پيروزشوند.سقراط از اين وضع بسيار ناراحت بود . او اعتقاد داشت كه حق و نا حق يا خوب وبد ذاتي است و ربطي به تفسير انسان ها ندارد. او مي گفت:«انسان مي تواند با نيروي عقل خود نيكي و بدي رااز يكديگر باز شناسد .» او اين عقايد رااز راه بحث و گفت وگو به مردم منتقل مي كرد تا نا درستي گفته هايي سوفسطائيان را آشكار سازد و نشان دهد كه حق و باطل يا خوب و بد حقايقي ثابت وذاتي هستند و خواست و سليقه افراد جامعه نمي تواند و نبايد آن ها را دگرگون كند.
سقراط برخلاف مردم آتن كه به چند خدا (خدايان اولمپ) متعقد بودند، خداي يگانه را مي پرستيد و اعتقاد داشت كه مرگ پا يان زندگي نيست . اين فيلسوف خدا پرست به خاطر تبليغ افكارش در بين مردم و روشن ساختن ذهن جوانان آتن درسال 399قبلا ازميلاد، به نوشیدن «زهر شوكران» محكوم شدو بدون طلب عفو يا درخواست بخشش، جام شوكران (نوعی سم) را سر كشيد.

سقراط در حال نوشیدن جام شوکران
نظر سقراط در باب هنر
سقراط در خصوص زیبایی اشاره میکند که وقتی چیزی زیباست، یگانه علت آن زیبایی آن است که از " خود زیبایی" چیزی در آن نهفته است. به عبارتی دیگر، او برای زیبایی یک منشاء الوهی قائل است، به این معنا که زیبایی را برآمده از یک عرصه یا مکانی میداند. او معتقد است که: ۱. زیبایی الوهی است. ۲. ماهیت واحد و یگانه زیبایی، همچون یک کلّ متشکل از اجزاء و عناصر متعدد است. این ماهیت یگانه و واحد در درون خود حالتی متکثر و تجزیه شونده دارد. اگر زیبایی را تنها و واحد فرض کنیم، این زیبایی به یک شیء تعلق میگیرد اما ما بسیاری پدیدههای زیبا داریم که از جنبههای متفاوت زیبا هستند و این نیست جز خود زیبایی که در بسیاری پدیدهها حلول میکند. همانطور که در معرفت اسلامی فتبارک الله احسن الخالقین داریم. معنای سقراطی این گزینه به نسبیگرایی ارجاع داده میشود. ۳. در مباحثهای که با سیمیاس و کبس دارد ( در رساله فیدون که افلاطون آن را از زبان فیدون نقل کرده است.) به یکی از تعاریف زیبایی که عبارت است از لذت بصری و شنیداری پرداخته است. مانند تصاویر و چهرههای زیبایی که میبینیم و این لذت از زیبایی است. اساس حسگرایی و تجربهگرایی سقراط در این جا مطرح میشود که اساس زیبایی را در لذت تجربی و حسی تعریف میکند. اما خود لذت در شنیدن و دیدن خلاصه نمیشود، پس زیبایی را میتوان حاصل از سایر افعال نیز دانست. به عبارت دیگر لذت معنوی، لذت تجربی ، لذت حسی و غیره. ۴. زیبایی از دید سقراط امری ماهوی و ذاتی است، که به صورت عنصر لاینفک پدیدهها در آمده است، همینطور سقراط آن را عارضی میداند. او میگوید : زیبایی همچون تابشی از منشا الوهی است پس عارضی است. در هر پدیده یا شیء، یک ماده مستعد ( طبیعت، ماهیت و یا جنم) وجود دارد. به تعبیری زمینه و بستر مستعد و پذیرای گرفتن کیفیت زیبایی وجود دارد. تا این بستر در شیء وجود نداشته باشد، هیچ شیء زیبایی نخواهیم داشت. اما وجود این پرتو نیز ضروری است. که البته، ماده مستعد همان خود زیبایی است.
جوهر « بهسازی لرزه ای » وفرق آن با « مقاومسازی » چیست ؟
جوهر « بهسازی لرزه ای » وفرق آن با « مقاومسازی » چیست ؟
« بهسازی لرزه ای » (Seismic Rehabilitation) بیانگرمفهومی مرکب از دو مفهوم دیگر به شرح زیر است :
اول، « بهسازی » ، که مفهومی است گسترده و فراگیر و دارای وجوه مختلف و متعدد
دوم،
« لرزه ای » که مشخص می کند چه نوع بهسازی مورد نظر است. برای شناخت «
بهسازی لرزه ای » باید دو مفهوم فوق مورد بررسی و واکاوی قرار داده شوند تا
بتوان با نگاه کردن به امر « بهسازی لرزه ای » از زوایای مختلف، جوهراصلی آن را دریافت.
1- بهســـازی
« بهسازی » (Rehabilitation) درلغت به مفهوم بهتر کردن، اصلاح یا بهبود بخشیدن به وضعی یا شرایطی است .
در صنعت ساختمان، بهسازی برحسب تعریف ، ایجاد قابلیت انجام وظیفه یا وظائفی است در ساختمان، سازة ساختمان یا اجزا (Components) و عناصر (Elements) آن ، که در وضع موجود قادر به انجام تمام و کمال آن وظیفه یا وظائف نیستند.
در این تعریف :
- منظور از « ساختمان » (construction) هر فضائی است
که برای زیست ، کار ، خدمات ، تولید، ارتباطات ، جابه جا شدن انسانها و حمل
ونقل تولیدات صنعتی و کشاورزی حاصل از کار انسانها، ساخته می شود.
- «
سازه» (Structure) مجموعه آن « اجزا » (Components) و « عنــــاصـر»
(Elements) ساختمان است که بارها و اثر عاملهای دیگر را از قسمتهای مختلف
ساختمان گرفته و به زمین منتقل می سازند.
- عدم توانائی ساختمان برای انجام وظیفه، که دراین
تعریف مورد اشاره قرارگرفته، ممکن است ناشی از نارسائی طرح، نامناسب بودن
اجرا، بهره برداری بی ضابطه یا فروپایگی ساختمان، سازه ساختمان یا اجراو
عناصر آن در اثر از دست رفتن مشخصه های مصالح و تجهیزات به دلائل مختلف از
جمله اثر فرساینده زمان، سانحه، حادثه یا عوامل دیگر ، یا حاصل تغییر و
تحول در شرایط زیست و کار وسنگین تر شدن وظائف مورد انتظار از ساختمان
باشد.
اگر بهسازی به منظور جبران فروپایگی و برگرداندن ساختمان، سازه
ساختمان یا اجرا وعناصر آن به وضع اولیه باشد، « اعاده کیفیت » یا « اعادة
وضع» (Retrofitting) گفته می شود.
اگر بهسازی به منظور پاسخگوئی به تغییر و تحول شرایط بهره برداری و سنگین تر شدن وظائف مورد انتظار از ساختمان باشد، اعم از اینکه در ساختمان ، سازة ساختمان یا اجزا و عناصر آن فروپایگی به جود آمده باشد یا خیر، « ارتقای کیفیت » یا « ارتقای وضع» (Upgrading) نام دارد.
بهسازی طیفی گسترده از خدمات مهندسی و فعالیتهائی را در
بر می گیرد که ممکن است به منظورهای مختلف فنی ، اقتصادی، اجتماعی ،
فرهنگی، زیبائی شناسی وحتی سیاسی، انجام داده شوند، از جمله:
- نمای ساختمان را به منظور تلطیف منظر یا هماهنگی با محیط اطراف بهسازی می کنند.
- به منظور کم کردن بار ساختمان، دیوارهای جداگر آن را تخریب و با مصالح سبک تر جایگزین
می نمایند.
- دیوارهای ساختمان را به منظور کاهش آلودگی صوتی، بهبود شرایط زیست و افزایش
رفاه بهره برداری کنندگان ، عایق بندی صدائی می کنند.
- گردشکار داخلی بنا را به منظور پاسخگوئی به نیازهای جدید و هماهنگ کردن آن با شرایط وتکنولوژی روز تغییر می دهند.
- به منظور کاهش هزینه های تامین شرایط دمائی در داخل ساختمان و کاهش میزان تبادل حرارتی آن با بیرون، دیوارهای ساختمان را عایق بندی حرارتی می نمایند.
- برای بهتر کردن شرایط دمائی در فضاهای داخل ساختمان و کاهش هزینه های گرمایش، خنک کردن وتهویه، موتورخانه ها وسیستمهای تاسیساتی را تعویض و با سیستمهائی کاراتر جایگزین می کنند.
- با تغییر یافتن وضع شبکه های زیربنائی سراسری آب ، فاضلاب ، گاز وبرق، به منظور تامین هماهنگی ، شبکه های داخلی را اصلاح یا تعویض می نمایند.
- به منظور ایجاد قابلیت های لازم در ساختمان برای استفاده از کامپیوتر و سیستمهای ارتباطی و مخابراتی روز آمد، تغییراتی در فضاهای داخل بنا داده می شوند.
- بناهائی را به عنوان میراث فرهنگی باقیمانده از گذشتگان ، احیا، تعمیر یا مرمت می کنند تا بتوان آنها را حفظ کرده وسالم به آیندگان سپرد.
- محتمل است یک بنا را که جنبه ملی و نمادین دارد، مثلا" ساختمانی را که اتفاقی ویژه ومهم در آن رخ داده، منزل یک رهبر سیاسی، یک دانشمند یا یک هنرمند را از طریق بهسازی حفظ نمایند.
- ممکن است سازه یک ساختمان و اجزا وعناصر متشکله آن، به منظور افزایش ایمنی و عمر مفید ساختمان، مورد بهسازی قرار داده شوند.
- به منظور « ایمنداشت » (Preservation) یعنی حراست زندگی انسان در مقابل بلاهائی که خود به وجود آورده ، نظیر خطرات امواج الکترو مغناطیسی ، تابشهای رادیو اکتیو و آلودگیهای زیست محیطی، محتمل است که تغییراتی کوچک یا بزرگ در اجزا و عناصر ساختمان داده شوند.
- بهسازی صرفنظر از نوع و گستردگی آن ، مستلزم «دخالت »
(Intervention) در وضع موجود ساختمان است و همانطور که بهسازی، طیفی
گسترده را شامل می شود، میزان دخالت در وضع ساختان،اجزا و عناصر آن نیز
طیفی گسترده از بسیار کم تا بسیار زیاد را پوشش می دهد که از ترمیم (Make
up, Clean up) آغاز شده و پس از عبور از تعمیر (Repair) ، تقویت
(Strengthening)، باز پیرائی (تعمیر و رنگ) (Refurbishing) ، نوکاری (تعمیر
و رنگ کلی) (Renovation) ، تعمیرسازگاری (Adaptation)،
(تعمیر
اساسی)(Reconditioning)، تغییرنوع بهره برداری و گردشکار (Remodeling) ،
بازسازی (Rebuilding) ، جـــایگزینی (Substitution) یـا تعویض
(Restoration) در ساختمانهای پیش ساخته، به احیای (Restoration) ، بناهای
قدیمی می رسد که وارد جزییات آنها نمی شوم . بدیهی است که اگر هیچ یک از
این راه حلها وافی به مقصود نبود، اگر ساختمان مزاحمتی نداشت، به حال خود
رها می شود یا تخریب و به جای آن بنائی دیگر با مشخصه های دیگر احداث می
گردد که « نوسازی» (Reconstruction) گفته می شود.
2- مفهوم « لرزه ای»
مفهوم « لرزه ای» از زمانی در نوشته ها وخدمات مهندسی وارد شد ، که مهندسان به تجربه دریافتند که برای تامین ایمنی آنچه می سازند، ناگزیر باید اثر تکانهای شدید زمین را ، که به صورت ادواری حادث می شوند، در نظر بگیرند.
در واقع، لطمات ناشی از زلزله های بزرگ وکوچک و کوشش برای احتراز از این لطمات، محمل اصلی تکوین ورشد روشها و مشخص شدن معیارهای تامین ایمنی ساختمانها در برابر زلزله بوده اند و بطور بدیهی، هرچه مراکز تجمع جمعیت بزرگتر شده اند، به دلیل افزایش آسیب پذیری بالقوه آنها در برابر زلزله، ضرورت تامین ایمنی آنها در برابر زلزله محسوستر وتلاش برای یافتن راه حلی به منظور تامین ایمنی بیشتر شده است. پیشگامان این راه دانشمندان کشور ژاپن و در پی آنان دانشمندان ایالات متحده آمریکا بوده اند.
اولین اقدام عملی در این راه ، انجام پژوهشهائی در دانشگاه توکیو از سالهای 1910 برای شناختن رفتار ساختمانها در موقع زلزله و تامین پایداری آنها ، به ابتکار دکتر ر.سانو (Dr.R.SANO) بوده است.
در ایالات متحده آمریکا پس از زلزله سال 1906 سانفرانسیسکو و حریق فراگیر ناشی از آن در ساختمانهای چوبی ، ابتدا حریق در مرکز توجه قرار گرفت ولی بتدریج توجه به سمت تامین پایداری ساختمانها در برابر زلزله معطوف شد و درسال 1925 پس از زلزله سانتاباربارا ، برای اولین بار ضوابط و معیارهائی برای تامین پایداری ساختمانها در برابر زلزله در آئین نامه متحدالشکل آمریکا U.B.C. مطرح شدند که رعایت آنها اختیاری بود و حدود 10 سال طول کشید که رعایت این ضوابط از حالت اختیاری خارج و اجباری گردد. این امر در سال 1935 در U.B.C. تصریح شد.
تدوین ضوابط برای تامین ایمنی ساختمانها در برابر زلزله، بتدریج در سایر کشورها هم آغاز گردید و هنوز تلاش برای تدقیق و پالایش این ضوابط، بطور گسترده وجهانی ادامه دارد. در کشور ما نیز پس اززلزله ویرانگر بوئین زهرا در سال 1341، تلاش برای تدوین اولین مدرک آئین نامه ای به منظور تامین ایمنی ساختمانها در برابر زلزله ، به ابتکار و هدایت آقای مهندس علی اکبر معین فر در چارچوب دفتر فنی سازمان برنامه آغاز گردید.
با توجه به اینکه تلاش مهندسان برای طراحی ساختمانها در برابر زلزله وقتی شروع شدکه دهها سال از تدوین ضوابط طراحی و تامین ایمنی ساختمانها در مقابل بارهای قائم می گذشت، بطور طبیعی برای طراحی ساختمانها در برابر زلزله، از همان الگوی تامین ایمنی در مقابل بارهای قائم کمک گرفتند و همانطور که تامین ایمنی در مقابل بارهای قائم و گاه بارهای جانبی باد، با برداشتی « یقین اندیشانه» به «تامین مقاومت» اجزا و عناصر سازه ای مشخص، در محیط ارتجاعی ، در مقابل نیروهای مشخص، محدود می شد، کوشش به عمل آمد که اثر زلزله را هم به صورت نیروئی جانبی در نظر گرفته و بر روی ساختمان اثر بدهند.
در اولین ضوابط مربوط به طراحی ساختمانها در برابر زلزله، با این استدلال که در موقع زلزله ، ساختمان تحت اثر(شتاب زمین) شتاب می گیرد واین شتاب به پدید آمدن نیروی اینرسی می انجامد، در صدی از وزن ساختمان و اشیاء، مواد و بارهای دیگر موجود در آن را به صورت نیروئی افقی برساختمان اثر دادند و تصور حاکم این بود که با تامین «مقاومت» اجزا و عناصر سازه ای در برابر این نیرو در محیط ارتجاعی ، می توان ایمنی در برابر زلزله را تامین کرد و مانع خرابی ساختمان شد. به این ترتیب « طراحی برای مقاومت در برابر زلزله» شکل گرفت . ولی به دلیل قدرت تخریبی زیاد مشاهده شده در زلزله های شدید ونامشخص بودن سقف آن، در هر تجدید نظر، درصد منظور شده در ضوابط افزایش داده می شد و خیلی زودآشکار گردید که با پذیرش رفتار ارتجاعی اجزا و عناصر سازه ای، ابعاد این اجزا وعناصر بطور غیر متعارف بزرگ می شوند وعملا" امکانات موجود انسان پاسخگوی این راه حل نیست. رسوبات ذهنی آن دوره هنوز هم کاملا" از بین نرفته وهنوز هم عده ای از مهندسان، تامین ایمنی در برابر زلزله را به « تامین مقاومت» تعبیر می کنند.
وقتی مهندسان دریافتند که تامین ایمنی ساختمانها در برابر نیروهای زلزله با همان الگوی تامین ایمنی در برابر بارهای قائم عملی نیست، جستجوی راه حلهای دیگر را در دستور کارشان قراردادند.
در اولین پژوهشها، مشخص گردید که باید فرق ماهوی موجود
بین بارهای قائم ونیروهای اینرسی ناشی از زلزله را در بررسی ایمنی
ساختمانها در برابر زلزله مد نظر داشت. مقادیربارهای قائم در جریان زلزله
تغییری
نمی کنند و ثابت اند ولی نیروهای اینرسی تابع شتاب داده شده به
ساختمان دراثر زلزله اند و با تغییر مقدار شتاب تغییر می کنند و در واقع
نمایانگر انرژی حرکتی القا شده به ساختمان می باشند که باید توسط ساختمان
جذب و مستهلک شوند. با عنایت به اینکه بخشی از این انرژی می تواند با
تغییر شکلهای ارتجاعی و بخشی دیگر با تغییر شکلهای فرا ارتجاعی جذب شوند
واگر ساختمان قادر به جذب و اتلاف انرژی حرکتی از این طریق نباشد، خرابی آن
حتمی خواهد بود، مهندسان کوشش کردند با پذیرش خرابیهای محدود قابل کنترل
وبا قبول درهم شکستن موضعی بخشهائی از اجزا وعناصر متشکله سازه ساختمان که
خرابی آنها باعث فروپاشی ساختمان نمی شود وپس از زلزله، بسادگی قابل بهسازی
اند، نیروهای زلزله را جذب و مستهلک نمایند. به عبارت دیگرسعی کردند که
اگر نمی توانند از بروزخرابی جلوگیری کنند، آن را به جائی منتقل نمایند که
آثار زیانبارش کمتر وجبران آنها پس از زلزله آسانتر باشد.به علاوه برای
محدود کردن آثار جانبی خرابی، سعی کردند که پدیدار شدن گسیختگی در اجزا و
عناصر سازه حالت ترد و ناگهانی نداشته و به صورت تغییر شکلهای فرا ارتجاعی
و تشکیل مفصلهای خمیری باشد. به این ترتیب بتدریج ، اهمیت تغییر شکلهای
فرا ارتجاعی برای جذب و اتلاف انرژی القا شده به ساختمان در اثر زلزله ،
روشن شد و ابتدا مفهوم « شکل پذیری » در ضوابط طراحی منعکس و سپس «طراحی
برای ظرفیت» شکل گرفت.
موضوع محوری « طراحی برای ظرفیت» جذب و اتلاف انرژی حرکتی زلزله به کمک تغییر شکلهای فرا ارتجاعی و تشکیل مفصلهای خمیری در مقاطع و مناطق از پیش تعیین شده سازه می باشد که بطور بدیهی مستلزم آن است که سازه نا معین (هیپرستاتیک) و دارای پیوندهای اضافی مناسب باشد، بطوریکه با از بین رفتن تعدادی از این پیوندها دراثر تغییر شکلهای فرا ارتجاعی ، سازه فرو نریزد.
بموازات این تغییر وتحولات ، اهمیت تغییر مکانهای جانبی نقاط مختلف اجزا و عناصر سازه ای در پایداری سازه ها روشن و محدود کردن این تغییر مکانها به منظورتامین ایمنی در برابر نیروهای زلزله ضرورت یافت، بویژه توجه به این نکته معطوف گردید که گرچه بروز تغییر شکلهای فرا ارتجاعی وتشکیل مفصلهای خمیری کار جذب و اتلاف انرژی حرکتی ناشی از تکانهای شدید زمین را تسهیل می نماید، ولی تغییر مکانهای جانبی سازه نسبت به تغییر مکانهای نظیر رفتار ارتجاعی بیشتر می شوندو این مسئله از لحاظ انطباق با ضوابط و قیود آئین نامه ای مربوط به تغییر مکانهای جانبی باید در طراحی ملحوظ شود.
همچنین بتدریج با توجه به اینکه در همه احوال منظور از
طراحی ، تامین و حفظ قابلیت بهره برداری از ساختمان است و سازه فقط بخشی از
این قابلیت را فراهم می کندو اجرا و عناصر غیر سازه ای هم در تامین قابلیت
بهره برداری از ساختمان نقش اساسی دارند، بتدریج ضوابط و قیودی، هرچند
کمرنگ، در آئین نامه ها وضوابط تایمن ایمنی ساختمانها در برابر زلزله وارد
شدند.
3- بهسازی لرزه ای
با آنچه در مورد «بهسازی» و مفهوم لرزه ای گفته شد، اکنون می توان «بهسازی لرزه ای » را بررسی کرد.
گفتیم «بهسازی» موقعی صورت می گیرد که نارسائی یا کمبودهای در ساختمان وجود داشته باشد وبرخی از موارد بهسازی را نام بردیم.
همچین دیدیم که مفهوم « لرزه ای» به چه مقولاتی مربوط می شود و بویژه دیدیم که آئین نامه ها در مورد سازة ساختمان، از دیدگاه این مفهوم روی چه نکاتی تاکید می ورزند.
حال می توانیم بگوئیم «بهسازی» وقتی مطرح می شود که
ساختمانی، بهر علت، آسیب دیده یا احتمال آسیب دیدنش در شرایط مختلف و به
صورت عام وجود داشته باشد. اما بهسازی لرزه بطور عمده موقعی مطرح
می شود که کاهش احتمال آسیب پذیری و بروز نارسائیهای کوچک یا بزرگ در ساختمان در اثر زلزله مد نظر باشد.
ذکر
این نکته خالی از لطف نیست که گرچه بهسازی به قدمت ساختن و در واقع همزاد
آن است، تا چند دهه پیش ، «بهسازی» کار مهندسی محسوب نمی شد و آن را به
حرفه مندان رده های پایین ، یعنی معماران (به مفهوم سنتی) و بنایان واگذار
می کردند و بطور استثنائی در موارد ویژه و برای ساختمانهای خاص از مهندسان
کمک گرفته می شد. کارمهندسان ساختن فضاهای زیست و کار وارتباطات بود ودر
واقع مهندسان کالبد فیزیکی زندگی مدنی را می ساختند و اکنون هم می سازند،
ولی با پیچیده تر شدن ساختمانها و بالطبع بغرنج شدن بهسازی آنها، بتدریج
حضور مهندسان در این عرصه بیشتر شد ووقتی در حدود ربع قرن پیش شورای
اقتصادی سازمان ملل متحد در یک اقدام بی سابقه، کتابی در زمینه بهسازی
وبرخی ضوابط حاکم بر آن منتشر کرد، مسئله جایگاهی دیگر یافت. بویژه انتشار
این کتاب اهمیتی نمادین از لحاظ نشان دادن جایگاه مهم بهسازی در اقتصاد
جهان داشت.
حدود بیست سال پیش، وقتی پیشنهاد کردم که «بهسازی» به
عنوان درسی مستقل و واحدی اختیاری، برای اولین بار در دانشکده فنی ارائه
شود، شاید برخی از همکاران هم به خاطر داشته باشند که می گفتم « اگر قرن
بیستم قرن ساختن است، قرن بیست و یکم قرن بهسازی خواهد بود» و در قرن بیست
و یکم، «ساختن» و
« بهسازی» همعنان و رکاب به رکاب حرکت خواهند کرد.
ولی اکنون وضع ازاین هم فراتر رفته و بهسازی جلوتر از ساختن و نوسازی حرکت
می کند. یکی از علل عمده این مسئله ، این است که مهندسان در نوسازی بطور
عمده در چارچوب مقررات و مفاهیم کلاسیک و متداول باید حرکت کنند ولی در
بهسازی امکان مطرح کردن افکار نو و راه حلهای غیر متعارف بیشتر است. یکی از
ثمره های بزرگ این نحوة برخورد با مسئله ، «طراحی ساختمانها دربرابر زلزله
برمبنای عملکرد» است که اول بار در بهسازی مطرح شد وسپس راه خود را به سمت
آئین نامه های ساختن ساختمانهای نوگشود وگسترش یافت.
در اولین کارهای بهسازی که مهندسان به عهده گرفتند،
بطور طبیعی تلاشها متوجه تعمیم مقررات تامین ایمنی ساختمانهای نو، بر امر
بهسازی ساختمانهای موجود بود ولی تجربیات حاصل نشان دادند که رعایت این
مقررات در بهسازی خواه به منظور « اعاده کیفیت» (اعاده وضعیت) ساختمانهای
آسیب دیده و خواه به منظور «ارتقای کیفیت» (ارتقای وضعیت) ساختمانهائی که
انجام وظیفه یا وظائفی سنگین تر از آنها مورد نظر است ، دخالت بسیار در وضع
موجود ساختمان را ایجاب می کند و به مراتب پرهزینه تراز اعمال مقررات
مزبور در ساختمانهای در دست طراحی و ساخت است و امکاناتی قابل ملاحظه می
طلبد که فراهم کردن این امکانات اگر غیر ممکن نباشد، اغلب بسیار مشکل است
بطوریکه دراغلب موارد پافشاری در کاربرد مقررات نوسازی در امر بهسازی ، کار
را به بن بست می کشاند. کوشش برای یافتن راه حل ادامه یافت و مهندسان دست
اندرکار بهسازی بتدریج به این نتیجه رسیدند که اگر نمی توان باهزینه ای
منطقی و معقول ایمنی ساختمانی را تا حد یک ساختمان
نو بالابرد، دلیلی
ندارد که آن را به حال خود رها کنیم. بلکه عقل سلیم و منطق مهندسی حکم می
کنند که با تساهل و تسامح واختیار کردن میزان دخالت در وضع ساختمان متناسب
با امکانات، هرمیزان ایمنی را که دستیابی به آن درچارچوب منطق وامکانات
میسر است، تامین کنیم.
اهمیت این راه حل موقعی بیشتر شد که از سوئی ، برمبنای
شناخت بیشتر از پدیدة زلزله، آئین نامه های روز آمد تامین ایمنی ساختمانها
در برابر زلزله، محدودیتهائی بیشتر برای طراحی ساختمانها در نظر گرفتند و
از سوئی دیگر ، توقع جوامع انسانی برای تامین ایمنی، با سرعت رو به افزایش
نهاد و « بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود» در دستور روز قرار گرفت. زیرا
مسئله از دو حال خارج نبود، یا ساختمانها براساس آئین نامه ای معتبر برای
زلزله طراحی نشده بودند یا براساس آئین نامه های پیشین طراحی شده بودند که
نیروها و محدودیتهائی کمتر نسبت به آئین نامه های جدیداعمال می کردند ولذا
در هر دو حال ، ایمنی ساختمانها در برابر نیروهای زلزله مورد تردیدبود و
می بایست مورد واکاوی قرار می گرفت و بطور بدیهی، با توجه به حجم زیاد
ساختمانها و محدودیت امکانات، تامین ایمنی همه ساختمانهای موجود در حد
ساختمانهای نو میسر نبود و چاره ای جز این نبود که به تامین ایمنی نسبی در
حد مقدورات اکتفا شود. وقتی که به این ترتیب بهسازی با تساهل و تسامح برای
تامین ایمنی محدود ضرورت یافت ، برای احتراز از اعمال سلیقه های متفاوت و
ضابطه مند کردن امر بهسازی با پذیرش ایمنی نسبی، فکر تدوین ضوابطی برای
بهسازی ساختمانهای موجود، در مجامع مهندسی پدید آمد.
کار تدوین این ضوابط با تعریف «سطوح عملکرد ساختمان» شامل «سطوح عملکرد سازه ای» و
«سطوح
عملکرد غیرسازه ای » از یک سو و تعریف سطوح مخاطرات زلزله تهدید کنندة
ساختمانها از سوئی دیگر، آغاز شد و بتدریج به تدوین « ضوابط بهسازی لرزه ای
ساختمانهای موجود» انجامید.
به این ترتیب، با تجدید نظر در فلسفه بهسازی ، بهسازی از قید آئین نامه های طراحی و ساخت ساختمانهای نو رها گردید.
براساس این ضوابط، «بهسازی لرزه ای» را می توان نوعی « بهینه سازی » در « بهسازی» دانست که شاخصه اصلی آن تامین ایمنی بطور نسبی، متناسب با مقدورات وامکانات ، برای تمام اجزا و عناصر ساختمان، اعم از سازه ای و غیر سازه ای است واین را می توان «جوهر اصلی بهسازی لرزه ای» دانست .
در کشور ما نیز، تقریبا" همزمان با اکثر کشورهای زلزله خیز جهان، این ضوابط توسط «سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور» تدوین و تحت عنوان «دستورالعمل بهسازی ساختمانهای موجود» منتشر گردید و در اختیار دست اندرکاران قرارگرفت .
براساس این دستوالعمل ، وقتی صحبت از بهسازی لرزه ای ساختمانی به میان می آید، مفهومش این است که ساختمان مزبور، کم یا بیش، عملکرد لازم را در برابر زلزله ندارد.
عملکرد ساختمان ، همانطور که دیدیم ، مشتمل بردو مولفه است ، عملکرد سازه ای و عملکرد غیرسازه ای . عملکرد سازه ای بطور بدیهی به سازه ساختمان مربوط می شود و عملکرد غیرسازه ای ،اقلام معماری و تاسیساتی را شامل می گردد.
وقتی می گوئیم سازه یک ساختمان عملکرد لازم ندارد، محتمل است که یکی یا تعدادی از نارسائیهای مشروحه زیررا داشته باشد:
- برخی از اجزای سازه یا کل آن ، « مقاومت»کافی دربرابر نیروهای ناشی اززلزله را نداشته باشند و تلاشها و تنشها در مقاطع مختلف سازه از حد قابل پذیرش فراترروند.
- برخی از اجزای سازه یا کل آن ، فاقد «سختی» مناسب در برابر اثر نیروهای ناشی از زلزله باشند و تغییر مکانهای جانبی سازه از حد قابل پذیرش تجاوز نمایند.
- برخی از اجزای سازه یا کل آن از «شکل پذیری» کافی برخوردار نباشند و نتوانند انرژی منتقله از زلزله به ساختمان را گرفته ، از طریق احراز تغییر شکلهای فرا ارتجاعی در مقاطع واجزای از پیش تعیین شده ، بدون درهم شکستن و فروریختن ساختمان ، تلف نمایند.
وقتی عملکرد غیر سازه ای ساختمانی در برابر زلزله نارسائی داشته باشد، ممکن است در موقع زلزله کاستیهای زیر درآن پدید آیند:
- شبکه برق ساختمان آسیب ببیند و زندگی درداخل
ساختمان مختل شود (مثلا" آسانسورها متوقف شوند) یا در اثر اتصالی مدارها و
جرقه زدن آنها سبب ایجاد حریق گردد.
- چراغها جداشده ، فروافتاده و گردشکار در داخل ساختمان و راههای خروج اضطراری به دلیل از بین رفتن سیستم تامین روشنائی ، مختل شود.
- در ساختمانهای خاص نظیر بیمارستانها، سیستم تامین و توزیع برق اضطراری آسیب دیده و قادربه انجام وظیفه نباشد.
- شبکه تلفن ، سیستم ارتباطی ومخابراتی، تجهیزات پیام رسانی ، تجهیزات شبکه کامپیوتر ، تجهیزات اعلام حریق و پیشگیری از آن آسیب دیده و کارشان دچار اختلال شود.
- شبکه لوله کشی آب آسیب دیده و آب به داخل فضاها نشت نماید یا حتی لوله ها شکسته و جریان آب قطع گردد.
- لوله کشی فاضلاب آسیب دیده و نشت فاضلاب، بهداشت فضاها را مختل کرده و سلامتی بهره برداران از ساختمان را به مخاطره اندازد.
- لوله کشی گاز آسیب دیده ، گاز به بیرون نشت نماید وخطر انفجار و آتش سوزی درساختمان پدید آید.
-
سیستمهای گرمایش ،سرمایش ،تهویه و تعویض هوا و موتورخانه ها آسیب دیده و
شرایط نامناسب رفاهی برای زندگی پدیدآورند و سبب پخش شدن موادی نظیر
آمونیاک و گازهای هالوژنه شده و بهداشت ساکنان را به مخاطره اندازند.
- تیغه ها و دیوارهای جداگر فروریخته ، باعث لطمات جانی ومالی شده و گردشکارفضاها را برهم زنند.
-
سقفهای کاذب فروریخته یا دراثر ضربه زدن به دیوارها و جداگرها وحتی به
اجزای سازه ای ، باعث تشدید خرابیهای ناشی اززلزله و افزایش لطمات و تلفات
گردند.
- شیشه های درها و پنجره ها شکسته و فضاها غیرقابل استفاده گردند.
- درها و پنجره ها در نتیجه تغییر شکلهای ماندگار ناشی از حرکات زلزله ، بازوبسته نشوند.
- .........................
از این موارد باز هم می توان یافت ، به عبارت دیگر موارد کاستیهای ناشی از نقص عملکرد سازه ای ، بویژه نقص عملکرد غیرسازه ای به موارد فوق محدود نمی شوند و طبعا" در « بهسازی لرزه ای» بایدبه همه این کاستیها اندیشید و آنها را رفع کرد و توجه داشت که نه با تامین عملکرد سازه ای ساختمان به تنهائی و نه تنها با تامین عملکرد غیره سازه ای ساختمان، عملکرد مورد انتظار ساختمان تامین نمی شود. به عنوان مثال ساختمان بیمارستانی را درنظر بگیرید که سازه آن همه جانبه بهسازی شده بطوریکه در مقابل زلزله خدشه ای به عملکرد آن وارد نیامده است ولی تمام شبکه های آن شامل شبکه آب ، فاضلاب ، برق، گازآسیب دیده ، شیشه های درها و پنجره ها شکسته اند. آیا چنین بیمارستانی می تواند عملکرد مورد انتظار را در موقع زلزله و پس از زلزله داشته باشد؟
با توجه به آنچه گذشت می توان نتیجه گرفت که « مقاوم سازی» جزئی از یک کل به نام
«
بهسازی لرزه ای» است واطلاق نام جزءبه کل و کاربرد واژه « مقاوم سازی » به
جای « بهسازی لرزه ای» گمراه کننده است و این شبهه را ایجاد می کند که
همانند یک قرن پیش، هنوز تنها به مقاومت می اندیشیم و می خواهیم سازه و
اجزای سازه ای ساختمان موجودی را چنان تقویت کنیم که دربرابر زلزله مقاومت
نمایند. این کاراگر غیرممکن نباشد، بسیار مشکل ، پرهزینه و زمان براست ، در
حالیکه « بهسازی لرزه ای »
جامع نگر و فراگیر است و همه اجزا و عناصر ساختمان، اعم
از سازه ای و غیر سازه ای را شامل می شود و می تواند به درجات مختلف صورت
گیرد و با رعایت موازین بهسازی لرزه ای، متناسب با امکانات می توان ایمنی
راکم یا زیاداختیار نمود و زمان و هزینه لازم برای بهسازی را کاهش یا
افزایش داد. به عبارت دیگر، فرق « مقاوم سازی» با « بهسازی لرزه ای» ، فرق
موجود بین یک « جزء» محدود و غیر قابل انعطاف با یک «کل» فراگیرو انعطاف
پذیر است.
با توجه به تعددساختمانهای موجود در سطح کشور و اینکه
بطور طبیعی آئین نامه های جدید طراحی ساختمانها در برابر زلزله ، که ملحوظ
داشتن نیروهای بیشتری رادرطراحی ساختمانها طلب می کنند،
نمی توانسته
اند درطرح واجرای آنها رعایت شوند، حجم عملیات لازم برای «مقاوم سازی »
ساختمانهای مزبور زیادو هزینه های مربوطه بقدری گزاف خواهند بودکه عملا"
قابل تامین نیستند و صحبت از
«مقاوم سازی » آنها ، تعلیق کار به محال است .
ولی می توان براحتی از ایمن سازی فنی وبهسازی لرزه ای صحبت کردزیرا « ایمنی » مقوله ای نسبی است و می توان حتی بدون هزینه یا با هزینه ای ناچیز، از بخشی از لطمات و خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله جلوگیری کرد. به عنوان مثال می توان با انتقال بارهای سنگین (مثل بایگانی و آرشیو) از طبقات بالای ساختمان یک اداره به طبقات پائین یا به زیرزمین ، میزان ایمنی دربرابرزلزله را افزود. یا با بستن قفسه ها، یخچال و غیره به دیوار، آسیب پذیری آنها را کاهش داد. بدیهی است که هرچه امکانات بیشتر باشند، میزان ایمنی را بیشتر می توان افزود و میزان ایمنی را متناسب با عملکرد مورد انتظار از ساختمان ، زیاد یا کم اختیار کرد.
نکات اضافی در زمینه اتصالات در سازه های فضاکار
گوی ها:
ضخامت های معمول گوی ها از 60-90 میلیمتر شروع میشود تا 30 سانتیمتر
قطر معمول خارجی گوی ها به طور استاندارد در اندازه های 60-90-110-130-150 سانتی متری میباشد
آنچه در طراحی اتصالات بخصوص طراحی گوی ها حائز اهمیت است بررسی عدم تداخل بولت های درون آن بررسی شود که این مورد می تواند با نرم افزار های جانبی یا بصورت دستی کنترل گردد.
طول رزوه و طول بولت و اسلیو:
در استاندارد DIN برای پیچ ها دو نوع کلاس بندی نموده است:
پیچ کلاس 8.8 : 8 اولی به معنای Fu=8Ton\cm2 و 8 دومی به معنای Fy=6.4 Ton/cm2
پیچ کلاس 10.9 : 10 اولی به معنای Fu=10Ton\cm2 و 9 دومی به معنایFy=9 Ton/cm2
طول رزوه موجود در بولت ها بستگی به قطر بولت ها دارد که برای پیچ کلاس 8.8 مقدار رزوه 0.9 برابر قطر پیچ و برای پیچ کلاس 10.9 مقدار طول رزوه 1.1 برابر قطر پیچ
برای محل هایی که مقدار کشش بیشتری داریم مجبور به استفاده از پیچ با مقاومت بالا 10.9 خواهیم بود که طول رزوه مناسبی دارد.
بولت های رایج از نوع های خاص M12-M20-M24-M27-M32-M64 میباشد که به طور اختصاصی برای سازه های فضاکار همراه با تعبیه پین های کنترل کننده با طول های متفاوت ساخته میشود که طول بولت ها بستگی به نیروهای کششی طرح دارد.
در طراحی اتصالات مهمترین نکته بررسی هندسه گوی و عدم تداخل طول رزوه پیچ های درون گوی میباشد.
معمولا طول قطر گوی ها را دست بالا انتخاب میکنیم تا تعداد تیپ های موجود کاهش یابد.
همچنین در لوله های اتصال مرو برای ورود پیچ در محل اتصال پس از میزان نمودن لوله سوراخی در نقاط انتهایی لوله ها تعبیه شده است گه اگرچه مقاومت هم وند ها را می تواند تا حدی کاهش دهد اما برای خروج وتبخیر آب میتواند مفید باشد.
اگر هم وند در فشار باشد: نیرو از عضو مخروطی و از آن به وسیله اسلیو و از طریق سطح صاف به گوی منتقل میگردد.اما اگر هم وند ها در کشش باشند: پیچ ها و طول رزوه شده درون گوی بیشترین تاثیر را در انتقال نیرو دارند.
اسلیو(غلاف)
جهت محکم کردن و اطمینان از ورود کافی بولت درون رزوه از اسلیو یا غلاف استفاده میکنیم که طول آن بستگی به نیروی موجود در اتصال و طول بولت دارد.پین روی اسلیو(غلاف) برای کنترل میزان فرورفتگی پیچ درون گوی تعبیه گردیده است.
غلاف ها در دو نوع فرچ کاری یا نوع استفاده ا دستگاه تراشکاری اتوماتیک CNC تولید میشود.
انواع گنبد ها:
1-گنبد های دنده ایRibbed Dome
برای جلوگیری از ازدحام دنده ها درمحل تاج میتوان هم وند هایی در بالای گنبد را به صورت منظم حذف یا به اصطلاح حرص نمود.
2-گنبد اشودلر Schwedler Dome
در
این نوع گنبد ها هم وند های مورب به دو صورت میتواند به هم وند های قائم
اتصال یابد یا به صورت صلب یه آن متصل گردد یا آنکه از روی آنها بگذرد که
در این صورت اقتصادی تر خواهد بود
علت استفاده تسمه به صورت
ضربدری غیر متصل به هم اینست که چون یکی از اعضا در کشش می افتد و دیگری در
فشار،بنابراین نیازی به عضو فشاری نیست و دو عضو یکی در میان به کشش در
خواهند آمد.
3- گنبد های لملا Lamella Dome (دارای اعضای مورب)
4- گنبد دیامتیک Diamatic Dome
از
تعدادی قاچ تشکیل شده که هرکدام از آنها در سه جهت شبکه بندی می شوند.گنبد
های دیامتیک نیاز به اصلاح ندارند.اما مهترین عیب این نوع گنبد ها اینست
که به جهت نوع بخصوصش تعداد تیپ بندی ها به میزان قابل توجهی نسبت به سایر انواع گنبد ها افزایش خواهد یافت.
5- گنبد برایی: Leric Dome
در این نوع گنبد ها هم اگر تک لایه باشند باید اتصالات از نوع صلب باشد
6- گنبد ژئودزیک (افلاطونی)
این
نوع گنبد ها با اشکال منظم هندسی و از تصویر نیمرخ های چند وجهی روی کره
(که معمولا از 5رخ بالای 20 رخی منظم میباشد) تشکیل می شود.
گنبد
های ژئودزیک نسبت به گنبد های دیامتیک شباهت زیادی دارد اما تفاوت اصلی آن
اینست که بدلیل تشکیل هندسه منظم تر ، تعداد تیپ های کمتری از اعضاء ایجاد
میکند
7- گنبد اسکالوپ Scallop Dome
گنبد
چند قوسی.از این نوع گنبد ها اغلب برای دهانه های بالای 100 متر استفاده
می شود و همانند گنبد های دیامتیک مشکل عمده آنها زیاد شدن تعداد تیپ اعضاء
در این نوع گنبد ها میباشد. مقالات عمران و مقالات معماری
نورگير سقفي دانشكده علوم دانشگاه سمنان" طراحي و اجرا: دكتر نصرالله ديانت"
پوشش دو مخروطي بر روي حياط - پاسداران تهران - طراحي و اجرا: دكتر نصرالله ديانت
منبع ایران ساز
درآمدی بر بتن سبک مسلح و مرکب ارتجاعی
درآمدی بر بتن سبک مسلح و مرکب ارتجاعی
بتــن سبــک مسلــح و مرکــب ارتجاعی با تغییـــرات غیر خطـــی کرنش در ارتفـاع تیـــر در طی خمش، و مــدول فنریـت و قابلیت کرنش پذیری بـالا در خمـــش نوعــی بتـن سبک مسلــحِ فیبــروالاستیک با ساختــار شبکــهای میباشد.
در این سیستم مرکب، بنا به بافت منسجم و نظام شبکهای موجود و نوع و تناسب رفتار اجزاء به کار رفته در تعامل با یکدیگر، امکان توزیع گسترده و مناسبتر کرنشها و تنشها (همراه با جذب و مهار نسبی آنها) فراهم آمده، ظرفیتهای ذخیره و جذب انرژی زیاد بوده، و کرنش پذیریِ بالا (به ویژه در محدوده ارتجاعی) هم به سهم خود امکان بهرهگیری از توان مجموعه تسلیحات در کشش را بهتر میسر ساخته است. بدین ترتیب، ضمن تاُمین ذخیره مقاومت و شکل پذیری (Ductility) مورد نظر دستیابی به قابلیتهای بالای باربری (به خصوص در خمش و از جمله در مورد بارهای دینامیک و ضربهای) در عین دارا بودن ابعاد و وزن پائین و نیز نرم و منتشر بودن الگوی شکست به خوبی امکانپذیر گشته است.
چنان که گفته شد در این سیستم در جریان خمش، تغییرات کرنش در ارتفاع تیر خطی نیست. این ویژگی همچنین میتواند متضمن توزیع بهتر تنشهای داخلی و کاهش تمرکز نسبی آنها (چون تنشهای فشاری) در مناطقی خاص از مقطع و افزایش ظرفیت کلی جذب و مهار و تحمل تنشها و قابلیت کرنش پذیری ... در طی خمش باشد.
از جمله خصوصیات بتن کرنش پذیر به کار رفته در این سیستم نیز میتوان به نسبتهای مناسب مدولهای الاستیسیته, و مقاومتهای کششی و برشی به مقاومت فشاری و نیز مقاومت در حد رفتار ارتجاعی ... به مقاومت نهائی- بالا بودن طاقت شکست و ضـرایب بلوک تنـش و ، کرنش متناظر با قله مقاومت و به ویژه، کرنش متناظــر با گسیختــگی و وقوع نوعــی الگوی له شدگی به جای خرد شدگی معمول و گسترش یابنده (در بارگذاریهای فشاری بیش از حد آستانه اشاره نمود. مجموعه اینها با در نظر داشتن نقش چندگانه ساختار شبکهای مزبور در بافت منسجم موجود، عامل نیل به ویژگیهای پیشگفته محسوب میگردند. (گفتنی است که در این سیستم حتی شکست از نوع موسوم به فشاری اولیه در برخی بارگذاریهای محوری هم باز الگویی نرم و تدریجی داشته است (
ضمنا چنان که میدانیم برخی از مشکلات رایج و بعضا، راهبردی فرا راه کاربرد بتنهای سبک مسلحِ معمول عبارتند از: خطرِ ترد گشتن الگوی شکست، جمع شدگی زیاد و ناپایداری حجمی، درگیری نامناسب تسلیحات در بتن، پائین بودن مقاومتهای مکانیکی از جمله، برش پانچ، کم بودن نسبتهای مقاومتهای برشی و کششی … و نیز مدولهای الاستیسیته استاتیکی و دینامیکی به مقاومت فشاری، معضلات ناشی از افت و خزش و خستگی، مسائل مربوط به پایایی به خصوص در درازمدت و در برخی شرایط محیطی، موضوع انتقال نیروهای جانبی، برخی محدودیتهای اجرای کارگاهی و ....
بدین سان در این فنآوری نو و با توجه به امکان کاربرد مقتضیِ برخی عناصر همراه سعی در حل توأمان بخش مهمی از مشکلات مزبور در چارچوب سیستمی واحد و یکپارچه با مدول فنریت و مقاومت ویژه شایان توجه در خمش قیمت مناسب تمام شده و دارای موارد کاربری متعدد گشته است.
دانلود نسخه های آزمايشی نرم افزارهای مکانیک خاک
دانلود نسخه های آزمايشی نرم افزارهای مکانیک خاک
لطفا برای دانلود رایگان برنامه ها روی هر یک از لینکهای زیر کلیک کنید:
(مشخصات کامپیوتری و نرم افزارهای جانبی مورد نیاز را از سایت منبع دریافت نمایید...)
SPT Correlation Program - NovoSPT
CPT Interpretation Software - NovoCPT
Borehole Log Visualization Software - VisLog
Lateral Earth Pressure Coefficient Program - LateralK
Beam Section Properties Software - BeamProps
Liquefaction Analysis Software - NovoLiq
مدیریت حفاظت بتن
مدیریت حفاظت بتن
با توجه به گستردگی استفاده از بتن نتایج بهره وری از آن همواره رضایت بخش نبوده و در پاره ای از موارد مسائل و مشکلاتی بوجود آورده است . در سازه های بتونی ا«ن پرسش مطرح است که آیا بتن با ترکیبات اولیه ی خویش به تنهایی توانسته است در شرایط زمانی و مکانی مختلف عملکرد بهینه ای داشته باشد ؟ متأسفانه بررسی ها و تحقیقات انجام شده در این زمینه ، پاسخ منفی را بدست می دهد .
مقاله ی حاضر بر اساس تحقیقات میدانی انجام شده در زمینه ی شناخت علل فساد بتن در استان هرمزگان تهیه گردیده است .
فساد پذیری سازه های بتونی که کاهش دوام سازه یی رع به همراه دارد ، اسباب نگرانی سازه های مهمی چون مجتمع بندری شهید رجائی ، سد میناب ، خط انتقال آب میناب – بندر عباس و دهها پروژه ی دیگر را فراهم ساخته است .
شناخت علل فساد بتن در پروسه ی تحقیقات میدانی و جلوگیری از بروز آن در قالب طرح مدیریت حفاظت بتن ، جمع بندی و ارائه گردیده است . لذا لازم است که قبل از ورود به بحث اصلی به تبیین اصطلاحات ویژه ای بپردازیم که کرارا؛ از آن استفاده خواهد شد .
امروزه با عاریه گرفتن اصطلاح خوردگی از بخش متالوژی عنوان ؛ خوردگی بتن ؛ ابداع شده است . در حالی که واژه خوردگی تعریف روشنی از چگونگی بروز فعل و انفعالاتی که تخریب زودرس بتن را بهمراه داردئ به دست نمی دهد .
ازدیاد حجم فولاد درون سازه بتونی بر اثر واکنش های شیمیایی / الکتروشیمیایی ، سبب افزایش فشار درون بتن گردیده که نهایتا“ فرایند تخریب بتن را بهمراه دارد . در این مقطع ترمیم بتن مطلقا“ امکان پذیر نبوده و یا انجحام آن با هزینه های گزافی همراه است .
شباهت این فرایند در بتن با بیماری مهلک سرطان عنوان سرطان بتن ( Concrete Cancer ) را مطرح نموده است . اما از ؟آنجا که فرایند تخریب بتونهای غیر مسلح به ژگونه دیگری است ، واژه فساد بتن را برای تبیین امری که تخریب بتونهای مسلح و غیر مسلح را بهمراه دارد مناسب تر یافته ایم .
1- مدیریت حفاظت بتن
مدیریت حفاظت بتن در بر گیرنده تمامی موارد فنی و اجرائی در حد جزئیات است که طرح ، اجرا و بهره برداری از سازه های بتنی را در بر می گیرد .
کشاورزان با استفاده از واژگان کاشت ، داشت و برداشت تعریف جامعی رال در امر کشاورزی ارائه نموده اند . چنانچه ما نیز چنین تعریفی را برای امور عمرانی کشور داشته باشیم از به هدر رفتن میلیاردها ریال سرمایه های ملای جلوگیری کرده ایم .
1-1- اجزای تشکیل دهنده مدیریت حفاظت بتن
می توان اجزای تشکیل دهنده مدیریت حفاظت بتن را به طریق زیر فهرست بندی کرد :
الف – تأمین سرمایه
ب- تأمنین دانش فنی و نیروی انسانی متخصص
پ- شناخت مصالح و مواد اولیه
ج- شناخت عوامل فساد بتن
چ – شناخت اقلیم و عوامل محیطی
ح- تهیه مصالح و مواد مناسب و نگهداری آنها در شرایط خوب و استاندارد
د- تحقیقات:
( تحقیقات خود شامل دو جزء است که بهینه سازی و جایگزینی مواد جدید مقاوم در برابر عوامل فساد بتن و پیدا کردن روشهای جدید مبارزه با فساد بتن را شامل می شود .
ر- طرح اختلاط بتن
ل- تولید، اجرا و عمل آوری
ن- نگهداری
مدیریت حفاظت بتن با هدف تقلیل ضایعات و جلوگیری از بروز واکنشهای منفی درون سازه های بتونی دستورالعمل هایی را در بر دارد که می توان نوعا“ آن را به سازه های دیگر اعم از فلزی ، خاکی و ........ تعمیم داد .
الف – تأمین سرمایه :
تأمین سرمایه کافی به منظور انجام دقیق امر طراحی و اجرا و بهره برداری از سازه در اولویت قرار دارد . عدم امکان تأمین بخشی از سرمایه یعنی عدمن تحقق بخشی از اهداف پروژه .
ب- تأمین دانش فنی و نیروی انسانی متخصص
تأمین دانش فنی و نیروی انسانی متخصص به عنوان دو بخشی که بطور متقابل یکدیگر را پوشش منی دهند مطرح است و عدم تأمین و یا حذف بخشی از آن سلامت سازه ای را زیر سؤال خواهد برد .
پ- شناخت مصالح و مواد اولیه
شناخت مصالح و مواد اولیه مصرفی در بتن تعاریف و استانداردهای خاص خود را دارند و با در نظر گرفتن این استانداردها بایستی نسبت به تهیه و بکارگیری آن در امر احداث سازه های بتونی اقدام نمود . نادیده گرفتن و قصور در اجرای استانداردها و دستورالعمل های فنی یعنی به خطر انداختن استحکام ، دوام و بقای سازه ای .
ج- شناخت عوامل فساد بتن
شناخت عوامل فساد بتن که تا کنون شناسائی و طبقه بندی گردیده اند عبارتند از :
1- نمکها ؛ 2- اسیدها ؛ 3- گازهایی نظیر گاز کربنیک ؛ 4- پوشش نا کافی بتن بر روی فولاد ؛ 5- کیفیت پایین عمل آوری بتن ؛ 6- بار اضافی ؛ 7- آب و رطوبت ؛ 8- فرآیند یخبندان ؛ 9- خوردگی میکروبی ( SRB ) ؛ 10- باکتری های اکسید کننده گوگرد .
چ – شناخت اقلیم و عوامل محیطی
بحث کلرورها و سولفاتها در سطح کشور همراه سایر عوامل فساد بتن را تحت الشعاع قرار داده و عوامل دیگری که به فساد منجر می شود مورد غفلت قرار گرفته است ( نمونه حاضر آن سازه های بتونی گوناگون در سطح تهران بزرگ ) و اگر به بند “ ج “ که گاز کربنیک را به عنوان یکی از عوامل فساد بتن مطرح ساخته است نظری بیندازیم دیگر هیچگاه سازه بتونی اکسپوز را در سطح شهری که مالامال از گازهای مونو و دی اکسید کربن است احداث نخواهیم کرد .
بررسی های علمی نشان می دهد که گاز کربنیک موجود در هوا سبب کربناتیزه شدن بتن و کاهش مقاومت آن می گردد . به طوری که یک عامل نفوذی بعمق20 میلی متر می تواند تا میزان 35 نیوتن بر میلی متر مربع مقاومت بتن را طی 30 سال کاهش دهد .
نمک آب دریاهای آزاد آب خلیج فارس
که البته میزان این املاح در نواحلی ساحلی به علت تبخیر بیشتر دو چندان می گردد و این ارقام بیانگر آن است که حاشیه خلیج فارس سازه بتونی ما به طور همزمان مورد هجوم دو عامل مخرب سولفات و کلر قرار می گیرد .
ح- تهیه مصالح و مواد مناسب و نگهداری آنها در شرایط خوب و استاندارد
آئین نامه های مجاز بتن در کشورهای مخحتلف و از جمله آئین نامه بتن ایران تهیه مصالح مرغوب و انبار نمودنآن در شرایط مطلوب را توصیه نموده است . تحقیق در امر فساد بتن در مجتمع بندری شهید رجایی بندر عباس نشان داد که هیچ یک از مصالح مصرفی در بتن برابر توصیه های آئین نامه ای تهیه و مصرف نگردیده است .
( تهیه و دپوی شن و ماسه در محیط باز و در مجاورت ماسه های روان آغشته به یون کلر و سولفات ، نشستن شبنم حاوی کلروسولفات و انبار نمودن پاکتهای سیمان تا 17 کیسه بر روی هم ، ( استاندارد 7 کیسه ) استفاده از آب حاصله از دستگاههای آب شیرین کن با خاصیت قلیلیی بسیار بالا ، استفاده از بتن خشک ، عدم اجرای بتن با چگالی مناسب از بارزترین علل فساد بتن در مچتمع بندری شهید رجائی بندر عباس بوده اند . تهیه مصالح مرغوب از مسافتهای دور را نباید به دلیل افزایش هزینه به تهیه مصالح نا مرغوب از مسافت نزدیک ترجیح داد .
د- تحقیقات :
چون عمدتا“ تحقیقات میدانی انجام شده در حاشیه خلیج فارس صورت گرفته است و مضافا“ این که این خلیج به علت عمق کم و گستردگی زیاد و عدم سیرکولاسیون کافی آب به علت عرض کم دهانه آن و همچنین تجربه زیاد ، بصورت اکوسیستم خاصی عمل می کند علاوه بر میزان بسیار زیاد املاح در میلی لیتر دمای 34-33 درجه شرایطی استثنایی را پدید آورده که طرح اختلاط بتن ویژه ای را طلب می نماید و تا کنون متأسفانه هیچ یک از آئین نامه های داخلی و خارجی بتن به آن نپرداخته اند . تحقیقات در شرایط آزمایشگاهی در بر گیرنده پاسخ های صحیح و دقیق نبوده است و ضرورت دارد کهخ این تحقیقات را به سمت و سوی تحقیقات محیطی بسط داد . بدیهی است که امر تحقیقات باید در دو زمینه بهسازی و جایگزینی مواد جدید و مقاوم در برابر عوامل فساد بتن و ت=از سویی پیدا کردن روشهای جدید مبارزه با فساد بتن از سوی دیگر انجام گیرد .
ر – طرح اختلاط بتن
طرح صحیح صورت مسأله بر اساس شناخت دقیق اقلیم ، مکان ، مکصالح و نوع سازه ، امکان تهیه طرح مطلوب بتن را بدست می دهد . طرح اختلاط بتن به مانند هر گونه طراحی دیگر بایستی به صورت موردی و منفرد انجام گیرد و از استفاده عمومی طرح اختلاط واحد بتن اکیدا“ اجتناب شود . اختلاط بتن بایستی با درصد و طیف مناسبی از عناصر ریزدانه و درشت دانه انجام گیرد و حذف بخشی از این موارد به مخاطره انداختن سازه بتونی ، محسوب می شود .
ل – تولید، اجرا و عمل آوری
اجرا و عمل آوری بتن از مهمترین مباحث مربوط به بتن می باشد که مکمل طرح اختلاط بتن بوده و اجرای صحیح و دقیق آن امکان اتصال بتن با چگالی زیاد را بدست می دهد که به علت فشردگی زیاد اجزای بتن راه نفوذ عوامل را به درون بتن سد نموده و استحکام و دوام سازه ای را تضمین می نماید .
ن- نگهداری
نگهداری سازه های بتونی از مهمترین بحثهای مدیریت حفاظت بتن می باشد که بکارگیری آن در تمامی دوران بهره برداری توصیه گشته و امروزه در تمامی کشورهای پیشرفته به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است .
نتیجه گیری :
با توجه به پهناوری کشور و شرایط مختلف اقلیمی و محیطی ، تهیه و تنظیم آئین نامه های منطقه ای بتن و فولاد امری ضروری است و بهره برداری بی دردسر از سازه ها ایجاب می کند که به امر طراحی ، اجرا و بهره برداری سازه ای توجه ویژه ای مبذول شود ، از این رو در جهت تکمیل طرح مدیریت حفاظت بتن طرحی را تحت عنوان شناسنامه سازه ای تهیه و ارائه نموده ایم که امیدواریم پس از کسب نظر اساتید ، دانشمندان و صاحبنظران به عنوان امری واجب و ضروری در راه حفظ و نگهداری سرمایه های ملی و کلیه سازه ها ( اعم تاز بتونی ، خاکی ، فلزی و ... ) مورد استفاده قرار گیرد .
جوشکاری سازه های فولادی (روش قوسی با الکترود روکش دار)
جوشکاری سازه های فولادی (روش قوسی با الکترود روکش دار)
مقدمه :
سازه فولادی مجموعه ای از اعضای باربر،ساخته شده از ورق و یا نیمرخ های فولادی است که به کمک اتصالات، اسکلت ساختمان را بوجود می آورند، نیمرخ های فولادی معمولاً تولیدیهای کارخانه ای هستند که با توجه به تکنولوژیهای پیشرفته ای که در تولید آنها استفاده می شود، غالباً رفتاری در حد انتظار از خود نشان می دهند. موضوعی که موجبات نگرانی طراحان و سازندگان سازه های فولادی را فراهم می کند، چگونگی رفتار اتصالاتی است که الف) برای ساخت اعضاء مرکب از نیمرخ و ورق و ب ) برای یکپارچه نمودن اعضاء (شامل تیر، ستون و مهاربندها) در محل گره ها مورد استفاده قرار می گیرند.
برای ساخت اعضا و اتصال آنها به یکدیگر از پرچ، پیچ و جوش استفاده می شود. در ایران استفاده از جوش در ساختمانهای متعارف بسیار رایج است. باتوجه به قدمت نسبتاً طولانی استفاده از جوش در ساخت اسکلت فولادی در ایران و دیگر نقاط جهان، پیشرفت های قابل توجهی در شناخت جوش و توسعه فن آوری مربوط به آن صورت گرفته است، اما هنوز هم نگرانی هایی در مورد اتصالات جوشی به ویژه به علت صدمات به وجود آمده در اتصالات جوشی ساختمانهای بلند مرتبه تحت اثر زلزله ، در ذهن مهندسان وجود دارد.
بدون شک جوشکاری عامل مهمی در توسعه و تکوین صنایع ساختمانی و به طور کلی پروژه های عمرانی بوده است . که اجرای غیر صحیح آن می تواند خسارات جبران ناپذیری را به لحاظ اقتصادی و اجتماعی به کشور تحمیل نماید.
در این نشریه سعی بر این است که ابتدا بر اساس آیین نامه جوشکاری ساختمانی ایران کلیاتی درباره جوشکاری (بویژه جوشکاری قوس فلزی دستی که متداولترین نوع جوشکاری کارگاهی در پروژه های عمرانی می باشد) ارایه و پس از آن نتایج تحقیقی را که در مورد بررسی کیفیت جوش در پروژه های عمرانی (ساختمانهای دولتی) انجام گرفته است مطرح گردد.
کلیات
1ـ مساحت ، طول ، اندازه ساق و بعد موثر گلوی جوش
1ـ1ـ جوشهای شیاری
مساحت مؤثر جوش مساوی حاصل ضرب طول موثر در بعد موثر گلوی جوش است.
1ـ1ـ1ـ طول مؤثر جوش برای انواع جوش شیاری، با لبه ساده (گونیا) و یا پخدار ، مساوی عرض قطعه متصله در امتداد عمود بر جهت تنش می باشد.
1ـ1ـ2ـ بعد گلوی جوش در جوش شیاری با نفوذ کامل ، مساوی ضخامت ورق نازکتراست. هیچگونه افزایشی به علت وجود تحدب مجاز نیست.
1ـ1ـ3ـ برای جوش شیاری با نفوذ نسبی در صورتیکه زاویه شیار کوچکتر از 60 درجه ولی بزرگتر از 45 درجه باشد و جوشکاری به روش قوسی با الکترود روکشدار یا زیر پودری انجام شود، بعد مؤثر گلوی جوش مساوی عمق شیار منهای سه میلیمتر می باشد .
در حالتهای زیر بعد موثر گلوی جوش شیاری به روش قوسی با الکترود روکشدار مساوی عمق شیار بدون هرگونه کاهشی می باشد:
1ـ زاویه شیار مساوی یا بزرگتر از 60 درجه (در ریشه)
2ـ زاویه شیار بزرگتر یا مساوی 45 درجه در ریشه .
1ـ1ـ4ـ بعد گلوی جوش شیاری در شیار بین دو لبه گرد در حالت نیم جناغی و تمام جناغی وقتیکه شیار به طور کامل با مصالح جوش پر شده باشد ، نباید از مقادیر مندرج در جدول شماره یک بیشتر منظور گردد.
جدول شماره (1) ضخامت موثر گلوی جوشهای شیاری لب گرد
|
نوع جوش |
R= شعاع گردی |
ضخامت موثر گلوگاهی |
|
نیم جناغی لبگرد |
|
R 1/3 |
|
جناغی لب گرد |
|
R 1/2 |
R = شعاع گردی لبه
* در جوش قوسی تحت حفاظ گاز با الکترود فلزی، وقتیکه R بزرگتر یا مساوی 13 میلیمتر است، از R 3/8 استفاده می شود.
1ـ2ـ جوش گوشه
مساحت مؤثر جوش گوشه مساوی حاصل ضرب طول مؤثر در بعد مؤثر گلو است.
1ـ2ـ1ـ طول مؤثر جوش گوشه، مساوی طول کل نوار تمام اندازه* است . در صورتیکه جوش در طول نوار تمام اندازه باشد، هیچ کاهشی به علت شروع و ختم جوش لازم نیست در طول موثر اعمال گردد.
* نوار تمام اندازه ، نواری را گویند که در طول کلی آن اندازه جوش ثابت است.
1ـ2ـ2ـ طول مؤثر نوار جوشی منحنی ، باید در امتداد محور مرکزی گلوی مؤثر، اندازه گیری شود. اگر مساحت جوش گوشه درون سوراخ یا شکاف که بر مبنای تعریف فوق حاصل می گردد، بزرگتر از مساحت بدست آمده در بند 1ـ3ـ3 باشد، مساحت اخیر بعنوان مساحت مؤثر جوش گوشه در نظر گرفته می شود.
1ـ2ـ3ـ حداقل طول جوش گوشه، 4 برابر اندازۀ ساق (پای) جوش است. به بیان دیگر اندازۀ ساق جوش نباید بزرگتر از 1/4 طول مؤثر آن در نظر گرفته شود.
1ـ2ـ4ـ بعد مؤثر گلوی جوش گوشه، کوتاهترین فاصله از ریشه تا سطح هندسۀ ایده آل مقطع جوش است. در اشکال زیر گلوی موثر در چندین حالت نشان داده شده است: مقالات عمران
1ـ3ـ جوش کام و انگشتانه *
به جوش در شکاف و سوراخ به حالت پر نشده اطلاق می شود.
* مساحت مؤثر جوشهای کام و انگشتانه به ترتیب مساوی مساحت اسمی شکاف و سوراخ در فصل مشترک دو ورق در حال تماس می باشد.
1ـ4ـ بعد موثر گلوی ترکیبی از جوش شیاری با نفوذ نسبی و جوش گوشه مساوی کوتاهترین فاصله از ریشه تا سطح جوش منهای 3 میلیمتر است. کاهش 3 میلیمتر برای آن دسته از چنین جوشهایی منظور می شود که برای جوش شیاری نظیر مقرر شده است.
2ـ برخی معایب و نارسائیهای اتصالات جوشی و نحوۀ برطرف نمودن آنها
جوشهای غیر قابل پذیرش سازه را باید تعمیر نمود ، برای این کار باید مصالح اضافی جوش یا قسمتی از مصالح پایه برداشته شود که برای انجام آن می توان از تراشکاری ، سنگ زنی، لبه زنی ، و یا شیارزنی استفاده نمود. اعمال مذکور نباید باعث کاهش ضخامت در فلز یا جوش مجاور شوند. در هنگام برداشتن جوشهای مردود (غیر قابل پذیرش) ، مقادیر برداشته شده از فلز پایه باید در حداقل ممکن حفظ گردد. قبل از جوشکاری محل تعمیری ، باید سطح شیار ایجاد شده کاملاً پاک شود . در جوشکاری تعمیری ، کلیه کاهش ضخامتهای ایجاد شده در محل سنگ زده شده ، باید کاملاً پر شوند. سازنده مجاز است جوش مردود را تعمیر نموده یا تمام آن را برداشته و مجدداً به طور کامل جوش دهد.
|
نوع معایب |
نحوه رفع آنها |
|
2ـ1ـ لوچه (بیرون زدگی ) تحدب، بیش از حد |
مصالح جوش اضافی باید به دو روش مناسبی برداشته شود. |
|
2ـ2ـ تقعر بیش از حد ، حوضچه انتهایی، کمبود در اندازه جوش، بریدگی پای جوش |
سطح جوش باید آماده سازی شده (بند 3ـ11) و سپس با انجام عبورهای متوالی. کمبود ضخامتها جبران شود. |
|
2ـ3ـ امتزاج ناقص، تخلخل بیش از حد ، نفوذ گل |
مناطق مشکوک باید برداشته شده (به بند 3ـ7ـ1 مراجعه شود) و مجدداً جوش گردد. |
|
2ـ4ـ ترک در جوش یا فلز پایه |
در این حالت عمق نفوذ ترک باید به کمک آزمایشهای مناسب (حک اسید، ذرات مغناطیسی ، رنگ نافذ و ...) تعیین شده و تا 50 میلیمتر فراتر از ریشۀ ترک ، مصالح باید کاملاً برداشته شده و مجدداً با جوش پر شود. |
|
2ـ5ـ ایجاد اعوجاجهای ناشی از عمل جوشکاری |
این عوارض باید به کمک وسایل مکانیکی و یا حرارتهای موضعی محدود رفع گردند و عضو به حالت مسقیم درآید. درجه حرارت که باید به کمک روشهای مطمئن اندازه گیری شود، برای فولادهای اصلاح شده نباید از 600 درجه سانتیگراد و برای سایر فولادها نباید از 650 درجه سانتیگراد تجاوز نماید. |
|
نصب و جوش نامناسب قطعات |
هرگونه حذف و بریدن این قطعات باید به اطلاع مهندس مشاور برسد |
|
نوع معایب |
نحوه رفع آنها |
|
ایجاد سوراخهای اشتباه بر روی قطعات سازه |
طبق نظر مهندس طراح می توان آنها را به صورت باز رها نمود ویا توسط پیچ یا جوش پر کرد |
|
تنشهای پسماند و انقباضی |
بوسیله تقه کاری (کار مکانیکی روی فلز جوش توسط ضربات چکش) در لایه های میانی جوش می توان تنشهای انقباضی در جوشهای ضخیم را به منظور جلوگیری از ترک یا انقباض یا هر دو استفاده نمود. (( البته باید دقت نمود که انجام تقه کاری بر روی جوش ریشه و لایه سطحی جوش و همچنین در روی فلز پایه در مجاورت لبه جوش مجاز نیست.)) (( استفاده از چکش گل گیری دستی، برقی و یا هوای فشرده مجاز بوده و تقه کاری محسوب نمی شود.)) |
|
ایجاد درز در جوش |
هرگونه درزگیری جوش ممنوع می باشد (( درزگیری و درزبندی جوش با چکش کاری در حالت سرد را درزگیری گویند.)) |
|
ایجاد لکه های قوس روی فلز پایه در خارج از ناحیه جوشهای دائمی |
از ایجاد چنین لکه هایی باید اجتناب نمود و ترکها یا لکه های ناشی از لکه قوس باید سنگ زده شده و سلامت فلز پایه کنترل گردد. |
نکات دیگری که باید در جوش قطعات به آنها توجه جدی شود:
1ـ تمیز کاری جوش
1ـ1ـ تمیز کاری قبل از اجرای جوش
قبل از انجام هر عبور، باید هرگونه گِل (سرباره) عبورهای قبل برداشته شده و سطح جوش و لبه های فلز پایه با برس سیمی، تمیز گردد. این عمل نه تنها بین لایه های متوالی، بلکه در انتهای جوش و در هنگام تعویض الکترود و یا هر مقطع جوشکاری نیز باید انجام شود.
1ـ2ـ تمیزکاری جوش تکمیل شده
بعد از اتمام جوش، باید سرباره (گِل) جوشکاری برداشته شده و سطح جوش و فلز اطراف آن ، برس سیمی زده شود. (( قبل از پذیرش جوش، رنگ آمیزی جوش ممنوع است.))
2ـ خاتمۀ جوش
2ـ1ـ در انتهای شیار، جوش باید به نحوی خاتمه یابد که از سلامت جوش اطمینان حاصل گردد. در صورت لزوم باید با تعبیه ناودان ، جوش مقداری از انتهای شیار اصلی ادامه یابد تا اندازه کامل درانتها حاصل گردد.
2ـ2ـ در قطعات تحت بارهای استاتیکی ، حذف ناودان انتهایی لازم نیست ، مگر طبق دستور دستگاه نظارت .
2ـ3ـ در قطعات تحت بارهای دینامیکی ، بعد از سرد شدن جوش ، ناودان باید برداشته شده و لبۀ قطعه سنگ خورده و با فلز پایه هم سطح گردد.
2ـ4ـ در درزهای لب به لب تسمه ها و ورق ها ، در صورتیکه نیاز به هم سطح کردن (سنگ زدن) دو انتهای جوش در دو لبه تسمه یا ورق باشد، سنگ زدن باید به نحوی انجام شود که میزان کاهش عرض تسمه از 3 میلیمتر تجاوز نکند. برداشتن تحدب جوش بزرگتر از 3 میلیمتر در دو لبه تسمه لازم نیست . این تحدب باید به صورت تدریجی با شیب حداکثر 1 به 10 به عرض واقعی تسمه تبدیل شود.
3ـ پشت بند جوشهای شیاری
3ـ1ـ در صورتیکه برای جوش شیاری از تسمه پشت بند فولادی استفاده گردد، عبور ریشه باید کاملاً با آن ممزوج گردد.
3ـ2ـ تسمه پشت بند فولادی باید در سرتاسر طول جوش پیوسته باشد. برای سر هم کردن تسمه های پشت بند به یکدیگر باید از جوش لب به لب شیاری با نفوذ کامل استفاده نمود.
3ـ3ـ حداقل ضخامت تسمه پشت بند به منظور جلوگیری از سوختن آن در هنگام جوشکاری در روش جوش قوسی دستی با الکترود روکش دار 5 میلیمتر پیشنهاد می گردد.
3ـ4ـ در اعضاء تحت اثر بارهای دینامیکی ، تسمه های پشت بند عمود برامتداد تنش باید برداشته شده و پشت جوش کاملاً سنگ زده شده و هم سطح گردد ولی لزومی به برداشتن تسمه های موازی امتداد تنش نیست، مگر طبق دستور مهندسین مشاور.
3ـ5ـ در اعضاء تحت بارهای دینامیکی، در صورتیکه بخواهیم تسمه پشت بند را با جوش خارجی به عضو متصل کنیم، این جوش باید در تمام طول تسمه پیوسته باشد.
3ـ6ـ لزومی به جوش پیوسته ویا حذف تسمه های پشت بند در اعضاء تحت بارهای استاتیکی نمی باشد مگر طبق خواست مهندس مشاور.
جوشکاری در شرایط زیر مجاز نمی باشد:
1ـ وقتیکه درجه حرارت محیط کار کمتر از 18ـ درجه سانتیگراد است.
2ـ وقتیکه درجه حرارت فلز پایه کمتر از مقادیر ذکر شده در جدول زیر است در روش جوشکاری دستی با الکترود روکش دار.
جدول شماره (2) حداقل پیش گرمایش و درجه حرارت عبورهای میانی
|
مشخصات ورق |
نوع الکترود |
نوع فولاد |
طبقه | |
|
حداقل درجه حررات ورق (سانتیگراد) |
ضخامت ورق (میلیمتر) | |||
|
20 65 110 150 |
20 <= 40 <= t < 20 65 <= t < 40 65 > t |
الکترود روکش دار نوع غیر کم هیدروژن |
ST 37
ST 52 |
A
|
|
1 20 65 110 |
20 <= 40 <= t < 20 65 <= t < 40 65 > t |
الکترود روکش دار کم هیدروژن |
ST 37
ST 52 |
B |
|
10 65 110 15 |
20 =< 40 <= t < 20 65 <= t < 40 65 > t |
الکترود روکش دار کم هیدروژن |
|
C |
3ـ وقتیکه سطح کار مرطوب یا در معرض بارش باران و برف است.
4ـ وقتیکه کار در معرض وزش باد با سرعت زیاد است.
5ـ وقتیکه پرسنل جوشکاری تحت شرایط غیر متعادل و سخت هستند.
ضوابط کلی جوشکاری
1ـ ضوابط فلز الکترود (فلز پرکننده)
1ـ1ـ وقتیکه طبق جداول 4 و 5 و یا موارد مشابه استفاده از جوش سازگار الزام شده باشد، مشخصات فلز الکترود و مشخصات ترکیبات روکش (پودر) الکترود باید مطابق جدول 3 باشد.
1ـ2ـ تراز مقاومتی لازم برای فلز الکترود در جوشهای شیاری با نفوذ کامل و نفوذ نسبی، و یا جوش گوشه باید منطبق بر مشخصات مقرر در جداول 4 و 5 باشد.
1ـ3ـ بعد از اینکه الکترودها از بسته بندی اولیه خارج شدند ، باید طوری محافظت یا انبار شوند که مشخصات و خواص جوشکاری آنها تغییر نکند.
1ـ4ـ در فولادهای ضد زنگ ، در حالت نمایان و بدون رنگ آمیزی ، لازم است فلز الکترود از نوع ضد زنگ طبق مشخصات فلز پایه باشد (جدول شماره 2). در صورتیکه جوش چند عبوره باشد، برای عبورهای داخلی می توان از الکترودهای معمولی (طبق جدول 3) استفاده نموده، لیکن حداقل در دو لایه فوقانی و لبه ها ، الکترودها باید از نوع ضد زنگ باشند.
2ـ پیش گرمایش و حرارت عبورهای میانی
به منظور جلوگیری از وقوع ترک ، مقدار پیش گرمایش و حرارت عبورهای میانی باید کافی باشد. (جدول شماره2). در درزهایی که چند نوع فولاد وجود دارد، انتخاب درجه حرارت پیش گرمایش باید بر منبای فولاد با مقاومت بزرگتر باشد .
3ـ کنترل حرارت القایی جوشکاری در فولادهای اصلاح شده
در جوشکاری فولادهای اصلاح شده ، به دلیل آنکه حرارت بیش از حد می تواند باعث کاهش مشخصات مکانیکی فولاد گردد، متناسب با دمای پیش گرمایش و درجه حرارت عبورهای میانی، مقدار درجه حرارت القایی بایدبر مبنای توصیه های کارخانه تولید کننده کنترل گردد.
(( استفاده از جوش رگه ای برای اجتناب از فراگرمایش ، به صراحت توصیه می شود.))
(( شیار زنی فولاد های اصلاح شده با استفاده از روشهای برش هوا گاز مجاز نمی باشد. ))
[--pagebreak--]
جوشکاری قوسی دستی با الکترود روکش دار
1ـ الکترود برای جوشکاری قوسی با الکترود روکش دار
1ـ1ـ مشخصات الکترودهای روکش دار باید منطبق بر استانداردهای ملی و یا معتبر بین المللی باشد.
1ـ2ـ شرایط انبارکردن الکترودهای کم هیدروژن
الکترودهای با روکش کم هیدروژن باید در بسته بندیهای ضد رطوبت مهر شده خریداری و نگهداری و یا قبل از مصرف به مدت 2 ساعت در دمای بین 300 تا 430 درجه در دستگاه خشک کن ، خشک شوند.پس از خارج نمودن الکترودها از بسته بندی یا دستگاه خشک کن، باید آنها را در دستگاه خشک کن ذخیره با درجه حرارت 120 درجه سانتیگراد نگهداری نمود.
1ـ2ـ1ـ زمان تماس الکترود با هوای آزاد
بعد از باز کردن بسته بندی یا خارج کردن الکترود از دستگاه خشک کن زمان تماس الکترود با هوای آزاد نباید بیش از مقادیر ذکر شده در ستون الف از جدول شماره (6) باشد.
1ـ2ـ2ـ در صورتیکه به کمک آزمایش بتوان نشان داد که میزان رطوبت جذب شده از 4/0 درصد وزنی تجاوز نمی کند. می توان الکترود را به مقدار ذکر شده در ستون ب جدول شماره (6) در معرض هوای آزاد قرار داد.
جدول شماره (6) مقادیر مجاز تماس الکترودهای کم هیدروژن با هوای آزاد
|
نوع الکترود |
ستون الف |
ستون ب |
|
الکترود فولاد نرمه E 70 XX E 70 XXR E 70 XXHZR E 70 18 M |
4 ساعت 9 ساعت 9 ساعت 9 ساعت |
بین 4 تا 10 ساعت |
|
الکترود فولاد پر مقاومت E 70 XX – X E 80 XX – X E 90 XX – X E 100 XX – X |
4 ساعت 2 ساعت 1 ساعت 5/0 ساعت |
4 تا 10 ساعت 2 تا 10 ساعت 1 تا 5 ساعت 5/0 تا 4 ساعت |
1ـ2ـ3ـ در صورتیکه الکترود به میزان بیشتر از مقادیر ذکر شده در جدول شماره (6) در تماس با هوای آزاد باشد، آنها را می توان دوباره به دستگاه خشک کن ذخیره با درجۀ حرارت 120 درجه سانتیگراد برگرداند و بعد از حداقل 4 ساعت نگهداری تحت این شرایط می توان الکترودها را به فضای آزاد باز گرداند.
1ـ3ـ الکترود برای فولادهای پر مقاومت اصلاح شده
در صورت استفاده از الکترودهای پایین تر از گروه E 100 XX – X برای جوشکاری این فولادها، به استثنای الکترود E 70 18 M یا E 70 XXHZR ، بدون توجه به وضعیت نگهداری قبلی ، باید آنها را حداقل به مدت یک ساعت در دمای بین 370 تا 430 درجه سانتیگراد در دستگاه خشک کن ، خشک نمود.
1ـ4ـ خشک کردن مجدد الکترودها
الکترودهای منطبق با بند 1ـ2، مجاز نیست بیش از یک بار به طور مجدد خشک شوند . و الکترودهایی را که پس از خشک نمودن مجدد مرطوب شده اند نباید مورد استفاده قرار داد.
1ـ5ـ برگ تاییدیه کیفیت
در صورت درخواست مهندس مشاور ، پیمانکار باید برگ تاییدیه کیفیت و شناسایی کارخانه را به منظور انطباق مشخصات الکترود ارائه نماید.
دستورالعمل جوشکاری قوسی با الکترود روکش دار
1ـ تا حد امکان جوشکاری باید در وضعیت تخت انجام شود.
2ـ رده و قطر الکترود ، طول قوس، اختلاط پتانسیل (ولتاژ) شدت جریان (آمپر) ، باید متناسب با ضخامت مصالح ، نوع شیار، وضعیت جوشکاری و سایر شرایط محیطی، انتخاب شوند.
3ـ حداکثر قطر الکترود به شرح زیر است:
3ـ1ـ mm 8 برای تمام جوشهایی که در وضعیت تخت انجام می شوند ، به استثنای عبور ریشه.
3ـ2ـ mm 6 برای جوشهای گوشه در وضعیت افقی
3ـ3ـ mm 6 برای جوش ریشه جوش گوشه در وضعیت تخت و جوش شیاری در وضعیت تخت با پشت بند و با فاصلۀ ریشه mm 6 و بزرگتر
3ـ4ـ mm 4 برای جوشکاری با الکترود E XX 14 و الکترودهای کم هیدروژن در وضعیت قائم (سربالا) و سقفی
3ـ5ـ mm 5 برای عبور ریشۀ جوشهای ریشه و تمام حالاتی که در بندهای 3ـ1 تا 3ـ4 ذکر نشده اند.
4ـ اندازۀ حداقل جوش ریشه باید برای جلوگیری از ترک کافی باشد.
5ـ حداکثر ضخامت در عبور ریشه در جوشهای شیاری نباید از mm 6 بزرگتر باشد.
6ـ حداکثر اندازۀ ساق جوشهای گوشۀ یک عبوره و عبور ریشۀ جوشهای گوشۀ چند عبوره به قرار زیراست:
6ـ1ـ mm 10 در وضعیت تخت
6ـ2ـ mm 8 در وضعیت افقی و سقفی
6ـ3ـ mm 13 در وضعیت قائم (سربالا)
7ـ حداکثر ضخامت لایه های بعد از عبور ریشه جوشهای شیاری و گوشه به قرار زیر است.
7ـ1ـ mm 3 برای جوشکاری در وضعیت تخت
7ـ2ـ mm5 برای جوشکاری در وضعیت قائم ، افقی و سقفی.
8ـ پیشرفت جوشکاری در وضعیت قائم باید به طرف بالا باشد، به استثنای جوش تعمیری بریدگی پای جوش که با تامین پیش گرمایش طبق جدول شماره (2) ، (و نه کمتر از 20 درجه سانتیگراد) می تواند به صورت سرپایین انجام شود . جوشکاری لوله ها می تواند به صورت سربالا و یا سرپایین انجام شود.
9ـ جوشهای شیاری با نفوذ کامل که بدون استفاده از پشت بند ، جوشکاری می شوند باید قبل از انجام جوش پشت ، از پشت درز تا رسیدن به فلز سالم ، شیار زنی شوند.
10 ـ در صورت نیاز ، آزمایش ضربه باید در برنامه ارزیابی قرار گیرد، روش انجام آزمایش ضربه باید منطبق با استانداردهای مربوطه باشد.
ارزیابی جوش قوسی با الکترود روکش دار
متغیرهای اساسی در این روش جوشکاری به قرار زیر می باشد:
1ـ افزایش در تراز مقاومت فلز الکترود (برای مثال تغییر از E 70 XX به E 80 XX – X
ولی نه برعکس)
2ـ تغییر از الکترود کم هیدروژن به الکترود غیر کم هیدروژن (ولی نه برعکس)
3ـ تغییر در قطر الکترود به مقدار یک میلیمتر یا بیشتر
4ـ تغییر در شدت جریان و اختلاف پتانسیل ( آمپراژ و ولتاژ ) خارج از محدودۀ توصیه شده توسط کارخانه سازنده الکترود.
5ـ تغییر به مقدار بیش از 25 + درصد در تعداد عبورها. در صورتیکه سطح مقطع شیار افزایش یابد، می توان تعداد عبورها را به نسبت سطح مقطع تغییرداد.
6ـ تغییر در وضعیت جوشکاری مطابق قسمت 5ـ8 آیین نامه جوشکاری ساختمانی ایران (نشریه شماره 228 معاونت امور فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور)
7ـ تغییر در نوع شیار (برای مثال تغییر از شیار خباغیV به شیار لاله ای U )
8ـ تغییر به مقدار بیش از رواداریهای بندهای 2ـ9 و 2ـ10 آیین نامه جوشکاری ساختمانی ایران، در هندسۀ هر یک از انواع درز شامل:
الف ـ کاهش در زاویه شیار
ب ـ کاهش در فاصله ریشه شیار
پ ـ کاهش در ضخامت ریشه شیار
ت ـ حذف پشت بند (نه اضافه شدن پشت بند)
9ـ کاهش به مقدار بیش از 15 درجه سانتیگراد در دمای پیش گرمایش یا درجه حرارت عبورهای میانی.
10ـ در جوشکاری قائم ـ (سربالا) ، تغییر جهت جوشکاری از رو به بالا به رو به پایین.
11 ـ حذف شیار زنی و جوش پشت (نه اضافه کردن آن ).
12ـ حذف یا اضافه نمودن اصلاح حرارتی بعد از جوشکاری.
زندگینامه افلاطون
زندگینامه افلاطون
افلاطون در سال 427 قبل از ميلاد مسيح به
دنيا آمد و تا سال 347 ق.م زيست . او جواني بسيارقدرتمند و زيبا بود و در
خانواة ثروتمندي پرورش يافته بود . مردم بيش تر او را يك سرباز جنگ جو مي
شناختند و فكر نمي كردند كه روزي يك فيلسوف شود. ولي برخورد با سقراط مسير
زندگي افلاطون راتغيير داد و با تعليمات او فيلسوف بزرگي شد. او عاشق بي
قرار فلسفه شد و مي گفت : «من خدا را سپاسگزارم كه در زمان سقراط به دنيا
آمده ام.» افلاطون مساوي است با فلسفه ، فلسفه مساوي است با افلاطون امرسون
سرآغاز خلاقيت فلسفي افلاطون ،مرگ سقراط بود . سقراط ظاهراٌ به جرم منحرف
كردن جوانان محكوم به مرگ شد. براي شاگردان سقراط از جمله افلاطون،علت مرگ
سقراط ناراحت كننده تر از خود مرگ بود . بعد از مرگ سقراط ، افلاطون شروع
به نوشتن گفت وگوهاي فلسفي سقراط كرد. در اين نوشته ها ، افلاطون با دفاع
از سقراط اثبات كرد كه او به ناحق محكوم شده است .اومربي بزرگ جوانان بود،
نه كسي كه مي خواسته منحرفشان كند ، مهم ترين تعاليم مثبت افلاطون دونظريه
است: نظريه مُثُل ونظريه تَذكر
نظريه مُثُل
افلاطون عقيده
داشت كه هرچيز ملموس در طبيعت «روان» است. جهان مادي ، از ماده اي ساخته
شده است كه براثر گذشت زمان سايش وفر سايش مي يابد . همةچيزهايي كه پيرامون
ما در جهان طبيعت وجود دارند همانند هبباب آب دوام ندارند و مدام در حال
تغييرند .
دروراي جهان مادي قالب ها يا صورت هايي وجود دارند كه جاودانه
و تغيير ناپذيرند. علت شبيه بودن همة پديدهاي طبيعي اين است كه در وراي
جهان پيرآمون ما ، شمار معدودي صورت وجود داردكه ثابت و تغيير ناپذيرند و
اين صورت ها الگوي پديدها و موجودات جهان مادي اند . افلاطون اين صورت هاي
جاودان را مثال ناميد و جمع آن مُثُل است. درپشت صورت هر اسب هر پرنده و هر
انسان اسب مثالي پرنده مثالي وانسان مثالي جاودانه و تغيير نا پذيري موجود
است كه الگوي آفرينش پديده هاي طبيعت است . بنا بر اين او نتيجه مي گيرد
كه در وراي جهان مادي حقيقتي جاودان نهان است . اواين حقيقت را عالم مثال
ناميد و گفت : «حقيقت همةموجودات درعالم مثال است و آنچه در عالم دنياست
سايه هاي آن حقايق است . » اين پندار شگرف به نظريه مُثُل افلاطوني معروف
است .
نظريه تَذكر
شناخت حقيقي تنها با «عقل» به دست مي آيد.
عقل : مطلق و جاوداني است وتنها به چيزهاي جاوداني وثابت مي پردازد ، مثل
احكام رياضيات كه معقول و تغيير نا پذيرند. اگرآموزگاري از دانش آموزان
بپرسد كه زيبا ترين رنگ رنگين كمان كدام است پاسخ ها متفاوت است ، ولي اگر
سؤال كند كه حاصل ضرب 3×5 چيست ، پاسخ همه يكسان است، چون يك مسئله ي معقول
است ، نه محسوس وتغيير پذير. فلسفه درزمان افلاطون بادرخشندگي بسيار چشم
گيري جلوه كرد ، آن قدر كه بعد ازاو كسي ظهور فلسفه را به آن شكوه وجلال
نديده است .
افلاطون علاوه بر اينكه فيلسوف بزركي است از نظر فن
نگارش وهنر نويسندگي هم سر آمد است. رساله ها و كتابها ي مهم افلاطون از
جمله «منون» ، «فايدون» ، «فايدروس» و«جمهوري» آثار هاي مهم اوست.
رساله ي جمهوري كه شاهكار اوست ، يكي از پر نفوذترين كتاب ها در سراسر تاريخ و فرهنگ اروپا بوده است .
زندگی نامه فیثاغورس
در علم ریاضی، قضیه فیثاغورث، یک رابطه در فضای اقلیدسی بین اضلاع یک مثلث قائم الزاویه را بیان میکند. اگر چه این قضیه قبل از آن که فیثاغورث آن را بیان کند توسط بابلیان و هندوها به کار برده میشد ولی به نام او ثبت گردید.
فيثاغورث در سال ۵۷۰ پيش
از ميلاد در جزيره ساموس از توابع ايونيا به دنيا آمد. وى كه مايل بود در
علوم رياضى مهارت پيدا كند، فكر كرد بهتر آن است كه به برجسته ترين استادان
زمانه يعنى به راهبان مصرى مراجعه كند. وقتى به مصر رسيد كارها بر وفق
مراد پيش نرفت. راهبان با وجود اين كه فيثاغورث مورد توجه فرعون بود
رياكارانه گفتند كه شايستگى آموزش چنين شاگرد نخبه اى را ندارند! و او را
به راهب ديگرى معرفى كردند كه او نيز چنين جواب مشابهى به وى داد. همين
راهبان فيثاغورث را وادار به كارهاى طاقت فرسايى كردند اما آنها از نيروى
تحمل وى آگاه نبودند. فيثاغورث با تحمل همه سختى ها تمام موانع را از سر
راه برداشت و بالاخره تحسين آزاردهندگان خود را برانگيخت و آنها ناگزير
شدند او را چون برادرى بپذيرند. تجربه مصر كه به پايان رسيد فيثاغورث دانش
اندوزى خود را با سفر به دور دنيا كامل كرد. بعضى او را در مورد ستاره
شناسى شاگرد كلدانى ها، بعضى ديگر در مورد منطق و هندسه شاگرد فنيقى ها مى
دانند. وى پس از اتمام تحصيلاتش به كشور خود بازگشت و تحصيلدار حاكم
خودكامه ساموس در قرن ششم پيش از ميلاد شد. اين حاكم بيشتر به دزدان دريايى
شباهت داشت تا به يك پادشاه. كشتى هاى جنگى او هر كشتى را كه جرات مى كرد
به سواحل يونان نزديك شود، مصادره مى كردند كه چنين اقدامى با روحيه
فيثاغورث كه به شدت پايبند به اخلاق بود سازگارى نداشت. چهل ساله كه شد
تصميم گرفت به دريا بزند و خود را به كورنت برساند. شيوخ شهر از او دعوت
كردند كه به جوانان حكمت بياموزد و او هم طبق معمول از اين فرصت بهره گرفت و
يك گروه ۳۰۰ نفرى شاگرد براى خود تدارك ديد تا از اين طريق اعتبار و قدرتى
به هم بزند. او در واقع يك فرقه ايجاد نمود و مقررات خاصى را بر آن حاكم
كرد. استاد هر شب سخن مى گفت و مردم از چهار سوى جهان براى شنيدن سخنانش
گردهم مى آمدند ولى او خود را به كسى نشان نمى داد. در نهان و از پشت پرده
سخن مى گفت. اگر كسى تصادفاً موفق مى شد او را مخفيانه ببيند تا آخر عمر به
آن فخر مى كرد. چهره اش نورانى بود. لباس سفيدى مى پوشيد و بسيار نرم خو
بود. شاگردانش موقعى او را مى ديدند كه سابقه پنج سال تحصيل نزد او داشته
باشند. فيثاغورث و پيروانش در مجموع قصد نداشتند نشانى از خود برجاى
گذارند. فيثاغورث همنوعانش را به دو گروه تقسيم مى كرد؛ دانش پژوهان
(رياضيدان ها) و شنوندگان كه اين گروه فقط حق داشتند گوش بدهند.
شاگردان
وى در خصال طبيعى او غلو مى كردند و او را از نژاد جداگانه اى مى دانستند.
هنگام صحبت هرگز نام او را به زبان نمى آوردند و ترجيح مى دادند عبارت
«اين مرد» را به كار برند. فيثاغورثى ها خود نيز تلاش نمى كردند كه
محبوبيتى داشته باشند. جز به هم مسلكان خود با كسى دست نمى دادند و پيوسته
مى كوشيدند كه احكام خود را به همه تحميل كنند. اما تمام اعمال صاحبان قدرت
را مى توان ناديده گرفت و بخشيد جز اين ادعا را كه مى خواهند همنوعان خود
را هر طور شده و به هر قيمت، اصلاح كنند. مقالات علمی
در اين
بين يك حزب ضدفيثاغورث در كروتون در جريان تاسيس بود. جوانى، از يك خانواده
شريف اما با خلق و خويى خشن به نام كولون اين جناح مخالف را رهبرى مى كرد.
او كه درخواست ورودش به باشگاه فيثاغورثى ها رد شده بود از آن پس لحظه اى
آرام نگرفت تا راهى براى انتقام جويى پيدا كند. يك شب گروهى از اوباش به
سركردگى خود او مركز تجمع فيثاغورثى ها را محاصره كردند و هنگامى كه از
فراخواندن فيلسوف به خارج از اين مركز نتيجه نگرفتند، خانه را به آتش
كشيدند. آرخوس شاگرد ارسطو معتقد است فيثاغورث به يك معبد پناه برد و آنقدر آنجا ماند تا از گرسنگى مرد.
روزى
حاكم خودكامه فيليوس از فيثاغورث پرسيد: «تو كه هستى؟» او گفت: «من يك
فيلسوف هستم» و بدين ترتيب براى نخستين بار اين واژه به كار رفت. اگر چه
فيثاغورث نخستين فيلسوف تاريخ است كه اين عنوان را به خود اختصاص داد ولى
مكتبى تاسيس كرد كه به علت قدرت طلبى او به زودى به يك فرقه سياسى تبديل
شد. وى بنيانگذار يك آئين عرفانى و اسرارآميز در عين حال يك جنبش فلسفى و
علمى و پديدآورنده نظريات و قواعد رياضى، هندسى، موسيقى و پزشكى بود. يكى
از دغدغه هاى اساسى وى مفهوم پالايش و يا تزكيه بوده است. براى او فلسفه
همان گونه كه افلاطون اشاره مى كند يك «شيوه زندگى» است، يك زندگى كه هدف
آن پاك كردن روح و پالايش آن از آلودگى ها است. چنين روش زندگى همان دانش
است. دانش نيز به نوبه خود بايد آدمى را از اسارت پليدى ها و ناپاكى هاى
فكرى و روحى نجات دهد و به وى آرامش بخشد. در تاريخ فلسفه و علم، وى و
پيروانش به عنوان بنيانگذاران نظريات نو در رياضيات، هندسه شناخته مى شوند و
نظريات وى درباره دانش اعداد و هندسه رنگ ابديت به وى بخشيده است. وى خود و
اطرافيانش را وقف دانش رياضيات، هندسه، موسيقى و شناخت زمين و اجرام
آسمانى كرد. اكثر مورخان مدعى اند وى هنگام مرگ ۹۰ساله بود و سال مرگ او را
بين سال هاى ۴۸۲ و ۴۹۰ پيش از ميلاد مى دانند
منبع سويل ستارز
روش تعیین جرم حجمی سیمان
روش تعیین جرم حجمی سیمان
هدف : تعیین جرم حجمی سیمان
دانسته ها :
سیمان یک مادۀ چسبنده است که نقش اصلی آن سمنته کردن موادپر کننده وتشکیل یک ماده حجیم وسفت که ازآن برای کارهای ساختمانی که هم نقش باربری وهم نقش پرکننده وتزئینی دارداستفاده می کنیم، برای استفادۀ بهتربایدخواص وخصوصیات سیمان راشناخت ونسبت به بهبودآن اقدام نمودیکی ازخصوصیاتی که می توان برای سیمان برشمرد چگالی آن می باشد
وزن مخصوص مطلق : حجم مواد جامد منهاي حجم كليه منافذ، ميشود.
براي از بين بردن منافذي كه احتمال پر شدن با آب ندارد لازم است كه مصالح آزمايشي به صورت پودر نرمي درآورده شود (رد شده از الك 200 در ASTMو يا كوچكتر از 75 ميكرون).
وزن مخصوص ويژه جسم جامد برابر است با وزن جسم جامد تقسیم بر حجم جامد. جسم جامد را حداقل 24 ساعت در اون در دماي 5 ±105 درجه سانتيگراد نگهداري نموده تا كلاملاً خشك شود .جسم جامد خشك شده را وزن و سپس حجم آنرا بدون فضاي خالي بدست ميآوريم و از تقسيم وزن جامد بر حجم آن ميتوان وزن مخصوص ويژه آنرا مشخص کرد.
وزن مخصوص ويژه سيمان پرتلند gr/cm3 2/3-1/3
وزن مخصوص ويژه سيمان پرتلند آميخته gr/cm3 0/3-1/3
وزن مخصوص سيمان مطابق با استاندارد ايران به شرح ذيل ميباشد:
وزن فضايي كيسه نلرزيده gr/cm3 25/1-1
وزن فضايي سيمان لرزيده gr/cm3 8/1-5/1
وزن فضايي سيمان فله gr/cm3 3/1-1
وسایل موردنیاز:
1- مقداری سیمان رد شده از الک 200 که به مدت 24 ساعت در دمای 105+_5 درجه نگهداری شود 2- ترازو بادقت 05. گرم 3- بالون لوشاتیله ( که برای محاسبه حجم به کارمی رود) 4- نفت سفید 5- قیف پایه بلند وکوتاه
بمنظور انجام دقيق آزمايش لازم است بالن در طي آزمايش در ظرف آبي با دماي ثابت فرو برده تا در فاصله زماني انجام آزمايش، تغييرات دماي بالن از زمان قرائت ابتدايي تا زمان قرائت انتهايي بيش از 2/0 درجه سانتيگراد نباشد.
شرح :
ابتدا مقدار65 گرم سیمان راجداکرده واین مقداررابرابرm قرارمی دهیم،(سیمان مورداستفاده ازهرنوعی می
تواندباشد.
نکته : برپیدا کردن حجم65 سیمان ما بایدآن رادربالون لوشاتیله ریخته وباافزایش حجم نفت این حجم راپیداکنیم.سپس مقدار .2(ml)251 را ازنفت سفیدجداکرده وآن راV1 می نامیم.
V1 = حجم اولیه(حجم نفت سفید)
نکته: ازنفت سفید به این علت استفاده می شودکه باسیمان واکنش شیمیایی انجام نمی دهد یادیرترانجام می دهدوسیمان گیرش انجام نمی دهد.(ml) 251.2 نفت سفید دربالون به طوری که به بدنه بالون برخوردنکندوآن راخیس ننمایندریخته اگرنفت به بدنه برخوردکرده باشدوباعث خیس شدن آن شده باید بایک پارچه خشک آن راخشک نمود البته بایددقت نمودکه پارچه بانفت برخوردنکرده باشدکه باعث کاهش حجم نفت شود.
بااضافه کرد تدریجی سیمان به نفت شاهد افزایش حجم نفت دربالون می شویم البته بایددقت کردکه اولاً: سیمان
کم کم به نفت اضافه شودتا علاوه برحل شدن وته نشین شدن سبب گرفتگی لولۀ بالون نشود. ثانیاً : بااضافه کردن تدریجی سیمان حباب هوای کمتری بین ذرات سیمان باقی می ماند که دقت کار رابالا می برد.
برای اینکه سیمان به بدنه بالن نچسبد می توان ازیک لولۀ کاغذی ویک قیف پلاستیکی استفاده کردالبته بایدتوجه داشت که سیمان درلایه های لولۀ کاغذی جمع نشودوخطای کار رابالا ببرد. (دماي سيمان درهنگام توزين بايد با دماي نفت برابر باشد)
پس از آنكه تمام سيمان در داخل بالن ريخته شد. در پوش بالن را گذاشته و آنرا به صورت مايل تكان دهيد يا به آهستگي در مسير يك دايره افقي بچرخانيد طوري كه مطمئن شويد هواي بين دانههاي سيمان خارج شود.
به علت خاصيت موئينگي لوله بايد روي قرائت اول ودوم دقت كافي را مبذول داشت. (بهتر است عدد مقابل تراز بالاي مايع را قرائت نماييد)
درجه حرارت مايع (الكل ـ نفت ـ بنزين و ...) و پودر سيمان و بالن و محل آزمايش در خلال آزمايش 7/17 الي 3/23 درجه سانتيگراد باشد.
پس ازافزودن سیمان به نفت حجم سیمان ونفت رادربالون لوشاتیله قرائت کرده وآن راV2 می نمایم.حال بااستفاده ازفورمول زیرمقدارحجم 65gr سیمان رابدست می آوریم .V=V2-V1
که دررابطه بالاV حجم سیمان وV2 حجم ثانویه یاحجم نفت وسیمان وV1 حجم نفت می باشد.
بابدست آوردنV مقدارحجم سیمان ازفورمول چگالی یعنیv /P = m استفاده کرده وچگالی یاجرم مخصوص سیمان رابدست می آوریم:
محاسبات :
m= 65gr
V1= 251.2cc(ml)
V2= 272.6 cc(ml)
V=272.6-251.4=21.4cc(ml)
P= m/v P = 3.037 gr/ml
اين آزمايش را سه بار انجام داده و ميانگين سه آزمايش به عنوان وزن مخصوص ويژه سيمان
جرم حجمي را ميتوان بصورت چگالي كه يك عدد بدون بعد است بيان نمود.
جرم حجمي آب در 4 درجه سانتيگراد برابر 1 گرم بر سانتيمترمكعب ميباشد.
منبع وبلاگ آزمایشگاه بتن